Hriscanstvo

Hriscanstvo se razvilo na prostoru rimske imperije na prelazu iz starog u novi vijek. Milioni ljudi te imperije raznih vjera i kultura prihvatili su novi pogled na svijet koji je obecavao bolju buducnost na drugom svijetu. Hriscanstvo je izlozeno u novom zavjetu sacinjenom od cetiri jevandjelja (evangelion na grckom =dobra vijest, usmena poruka) u kojima se govori o Hristovom zivotu (hristos-"pomazanik" od boga poslat) apostolskim djelima, poslanicama o otkrovenju Jovana bogoslova i o apokalipsi tj. Kraju svijeta. Hriscanstvo je kao drzavna religija u rimskoj imperiji priznato tek 313 godine. Prema hriscanstvu raj i carstvo nebesko pripada siromasnim slojevima. Vjera se stavlja iznad cula i razuma na najvisi nivo covjekove duhovnosti. Hriscanstvo se zasniva na stavu milosrdju, prastanja i neoprastanja zlu. Razlika izmedju istocnog pravoslavnog,ortodoksnog (grc.-pravovjernog) i zapadnog, katolickog (katolikon-opste) pocinje da se javlja od 6 vjeka n.e. prema katolickom hriscanstvu sveti duh proishodi iz oca i sina istovremeno, dok je pravoslavnog otac nerodjen, sin rodjen, a sveti duh ishodjen. Do konacnog raskola izmedju pravoslavnog i katolickog hriscanstva doslo je 1054 godine. Katolicko hriscanstvo tezi da se izdigne iznadnacionalnog interesa, a pravoslavno upravo suprotno. Tako i danas postoje ruska, grcka, srpska crkva. I u okviru katolickog hriscanstva bilo je pokusaja borbi za samostalnost crkve. Tako se u 16 vjeku pojavio reformatorski pokret na celu sa Martinom Luterom koji se pokusavao izboriti za samostalnost crkvi. Ustao je tzv. Protestantski pokret koji se drzao nepostujuci odluke Pape. Protestanske crkve danas pokrivaju sjevernu evropu, sveskandinavske zemlje, holandiju i francusku. U engleskoj je razvijen poseban oblik protestantske crkve zvane anglikanska crkva gdje slicno pravoslavnoj crkvi postoji crkvena autonomija. Protestantske crkve odbacuju obozavanje svetaca i ikona po cemu se i razlikuju od pravoslavne i rimokatolicke crkve. Rimokatolicke crkve djeluju u Spaniji, Austriji, Ceskoj, Sloveniji, Hrvatskoj i Juznoj Njemackoj.



Vjerska sekta je manja vjerska zajednica odvojena od zvanicne crkve i njenog ucenja.

Pravoslavlje je nastalo u vizantiskom carstvu, a prosirila se na prostore Balkana, kod Srba i Grka, zatim na prostore Rusije, Gruzije i Jermenije. U periodu od 7 do 9 vjeka Papa je zelio imati primat nad carigradskim patrijarhom jos od pada zapadnog rimskog carstva 476. Slabljenjem Vizantije slabio je i uticaj pravoslavne crkve. Stvoreno je vise patrijarsija, a 1967 makedonska pravoslavna crkva odvojila se od srpske i proglasila autokefalnom. Medjutim do danas je nije priznala ni jedna patrijarsija u svijetu. Srbi su prije dolaska na Balkan vjerovali u duhove predaka, kult ognjista i svetog drveta hrasta.