U cetrnaest srednjih skola programski su, uglavnom, pokrivena sva znanja i zanimanja potrebna privredi i javnim sluzbama ovog poducja. Najstarija srednjoskolska ustanova je gimnazija, koja je u 1995. godini proslavila sto godina postojanja, a tu su i: ekonomska, elektrotehnicka, metalska, hemijska, gradjevinska, tekstilno-kozarska, medicinska, muzicka, poljoprivredna, saobracajna, trgovacko-ugostiteljska administrativno-upravna i specijalna skola za slusno ostecenu djecu.

Prva visa skola - Visa pedagoska skola osnovana je 1950. godine, prvi fakultet - Elektrotehnicki 1961. godine, a danas je Banja Luka univerzitetski centar sa 12 fakulteta i dvije vise skole. Razvoj i osnivanje visokih i visih skola odvijali su se u skladu sa potrebama sire okoline i prednost su dobili sljedeci fakulteti i vise skole: Elektrotehnicki, Masinski, Tehnoloski, Medicinski, Ekonomski, Pravni, Poljoprivredni, Sumarski, Prirodno-matematicki, Arhitektonsko-gradjevinski, Filozofski, Stomatoloski, Visa rudarsko-geoloska skola (Prijedor) i Visa skola za menadzment (Prijedor).

Pored obrazovnog, na Univerzitetu se odvija i naucno-istrazivacki rad, organizovan na institutima i fakultetima. Za razliku od fakulteta, ciji je broj poslije rata povecan, broj instituta je smanjen sa trinaest na sedam, prije svega zbog osipanja kadrova i nerijesenog finansiranja. Najznacajniji instituti su: Poljoprivredni institut, Ekonomski institut, Institut za istoriju, Institut za medjunarodno pravo i privredu, Institut za zastitu i ekologiju, Institut za ispitivanje materijala i Institut za ekonomiku i razvoj.

Na Univerzitetu u Banjoj Luci zaposleno je preko 1000 profesora, asistenata i ostalih naucnih i strucnih radnika, a njih 400 ima naucni stepen doktor ili magistar nauka.