Uzroci i povod

Neposredan povod za izbijanje Prvog svjetskog rata je Sarajevski atentat, a uzrok neriješena kriza u julu 1914. godine između Austrougarske i Srbije. Međutim, uzroci rata leže u višedeceniskoj složenoj vojno-političkoj situaciji, rivalitetima i priprema za rat između velikih sila u Evropi, kojima je trebao razlog da za samo par mjeseci iz blagostanja pređu u stanje sveopšteg ratovanja.

Militarizam, savezništvo, imperijalizam i nacionalizam igrali su glavne uloge u izbijanju konflikta najširih razmjera koje svijet do tada nije vidio. Nakon Aneksione, Prve i Druge marokanske krize, krize oko Balkanskih ratova, došlo se do Julske krize 1914. godine. Julska kriza dovela je do zategnute političke situacije u Evropi u kojoj Austrougarska nije htjela da popusti u svojim zahtijevima, a Srbija nije mogla da dozvoli taj stepen poniženja. Neuspijeh u mirnom prevazilaženju krize završio se austrougarskom objavom rata 28. jula 1914. godine, nakon čega je uslijedio niz objava rata, tako da se veći dio Evrope, podijeljen u dva saveza, našao u situaciji koja je mogla da se riješi samo vojnim sredstvima.

Gavrilo Princip je 28. juna 1914. godine u Sarajevu izvršio atentat na austrougarskog prestolonasljednika Franca Ferdinanda. Princip je bio član Mlade Bosne, organizacije čiji su iredentistički ciljevi bili ujedinjenje Južnih Slovena i oslobođenje od austrougarske vlasti. Ovaj atentat je bio jedan od događaja koji su prouzrokovali krizu, koja je potom dovela do izbijanja Prvog svjetskog rata. Austrougarska je uputila ultimatum Srbiji, u kojem je u deset tačaka iznijela svoje zahtjeve. Srpska vlada je uslovno prihvatila sve zahtijeve iz ultimatuma, sem tacke broj pet, koja je narušavala suverenitet Kraljevine Srbije i koja je bila u suprotnosti sa ustavom. Dobijeni odgovor na svoje zahtijeve Austrougarska nije smatrala zadovoljavajućim, pa je odmah objavila rat Srbiji.                                  

Početna strana