Stefan Uros II Milutin Nemanjic (rodjen oko 1253, umro u Nerodimlju 29.10.1321) je bio
kralj Srbije (1282—1321) i jedan od najmocnijih i najsurovijih srpskih
vladara u srednjem
veku.
Bio je mladji
sin kralja Urosa I, mladji brat kralja Dragutina, "sremskog kralja", i
otac kralja Stefana Decanskog.
Tokom njegove
cetrdesetogodisnje vladavine, Raska je otpocela intenzivno sirenje ka
jugu na racun Vizantije, cime je srpskoj drzavi prikljucen severni deo
danasnje Albanije i veci deo danasnje Makedonije. Pored toga, vodio je
uspesne ratove sa Bugarima, od kojih je trajno osvojio Branicevo sa
Kucevom i Tatarima. Posle Dragutinove smrti 1316. godine dosao je u
sukob sa kraljem Madjarske Karlom Robertom (1310—1342) zbog zauzimanja
poseda svog brata i tada je izgubio Macvu i Beograd (1319). On je prvi
kralj Srbije koji postaje ozbiljan politicki faktor u regionu, koji
sklapa ofanzivne saveze, ali i biva meta jakih saveza okolnih drzava.
Zenidbama je uspeo da obezbedi osvajanja iz ratova sa Vizantijom i
Bugarima, dok je sukob sa Tatarima okoncao slanjem svog sina-naslednika
Stefana kao taoca.
Milutin je bio
je veoma surov vladar, a nakon neuspele pobune njegovog sina Stefana
Decanskog, naredio je da ga oslepe.Na unutrasnjem planu je izvrsio
promenu sa raskog skromnog dvora, ceremonija i titula na vizantijsko
uredjenjesa raskosnim dvorom. Zenio se cak pet puta, poslednji put
petogodisnjom Simonidom 1299. godine. Iz tih brakova je imao dva sina
Stefana i Konstantina i dve cerke Anu (Nedu) i Caricu (Zoricu)
Paralelno sa
jacanjem njegove drzave jacala je i Srpska crkva. Podigao je i obnovio
veci broj manastira i crkava medju kojima se izdvajaju Bogorodica
Ljeviska, Gracanica, Kraljeva crkva u Studenici i njegova zaduzbina
Banjska. Zajedno sa velikim feudalnim posedima, crkvi je poklanjao i
ljude (zemljoradnike i robove), koji su postajali „crkveni ljudi”.
Zbog svojih
zasluga za crkvu je kanonizovan dve i po godine nakon smrti i proglasen
Svetim kraljem, a njegovo zitije je napisao njegov saradnik i kasniji
arhiepiskop srpski Danilo II (1324—1337).Posle njegove smrti je doslo do
gradjanskog rata.