KRALJ PETAR I VELIKI OSLOBODIOC
(1844-1921)
Rođen 29. juna 1844. u Beogradu; Kralj Srbije od 2. juna 1903. do oslobođenja. Kralj Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca od 1. decembra 1918. Umro 16. avgusta 1921. u Beogradu od upale pluća; sahranjen u Topoli.

Dok su u Srbiji za vreme poslednjeg Obrenovića besnele najžučnije unutrašnje raspre i borbe, Kralj Petar je četovao po Krajini. Godine 1903. Narodna Skupština proglasila ga je Kraljem.
Već u prvim godinama njegove vladavine, Austrija je tražila svaku zgodu da napadne Srbiju, pošto je Srbija pod vladavinom Kralja Petra u svojoj politici okrenula leđa Austriji. Sve oči troimenog naroda bile su okrenute prema Kralju Petru sa verom i nadom da ce još pod njegovom vladavinom biti ujedinjeni svi Srbi, Hrvati i Slovenci. Kulturno jedinstvo Srba, Hrvata i Slovenaca već u prvim danima njegovog kraljevanja bilo je ostvareno. Na raznim kongresima i skupovima Srpskih, Hrvatskih i Slovenačkih intelektualaca javno je manifestovana ideja jedinstva. Najpre se između Srbije i Austrije zametne carinski rat, u kom je Austrija težila da Srbiju ekonomski upropasti. Posle toga dolazi do aneksije Bosne i Hercegovine 1908, kojom prilikom umalo što nije došlo do krvavog razračunavanja. Ali kako Srbija nije bila u to vreme spremna, morala je popustiti sa verom u konačno Oslobođenje. U zajednici sa Crnom Gorom, Bugarskom i Grčkom Srbija je objavila Turskoj rat 1912. Cilj ovoga rata bilo je oslobođenje istorijskog jezgra Srpske države starih kraljeva i careva, gde su slavne Nemanjičke prestonice: Novopazarski Ras, Priština, Skoplje, Prizren i t.d. U dvodnevnoj Kumanovskoj bitci (10. i 11. okt. 1912.) Srbi odnesoše sjajnu pobedu, kojom je učinjen prvi i najveci korak ka konačnom oslobođenju. Posle ove bitke niže se pobeda za pobedom kod Prilepa i Bitolja, kod Leša i Drača.
" Stari kralj, negdašnji ustaša u Bosni, doživeo je da se ostvari veliki san njegovog velikog dela, i krunisao je svoju poštenu rodoljubivu i ustavnu vladavinu triumfalnim ulaskom u Dušanovo Skoplje ... ono, što su na njemu nekada izgubili ".
(V. Corovic Vel. Srbija.)
Ova veličanstvena pobeda Srbije Austriji se nikako nije svidala i ona je naterala Bugarsku da Srbiju mučki napadne što je posle Bugarska krvavo platila. Bolnice su bile pune, a puščane cevi još zagrejane kad je Austrija 1914. obavila Srbiji rat. Kralj Petar pozvao je svoj narod ponovo na borbu. Prva bitka na Ceru (avgust 1914.) rasplamtila je junačka srca i prošlo se kroz more krvi i patnja, k uzvišenom cilju - Oslobođenju. Srpska vojska povela je otpor prema vojskama: nemačkoj, austrijskoj i bugarskoj, ali zbog nemanja materijala na koncu je bila prisiljena da napusti zemlju i da se povuče. Povlačenje srpskog naroda preko Albanije najveća je tragedija srpskog naroda kroz koji je prošao zajedno sa svojim narodom i sam kralj Petar.
Pošto se vojska oporavila na Krfu, u zajednici sa saveznicima, probila je solunski front, satrla Austriju i proširila granice države na sve Srbe, Hrvate i Slovence.