Pitagora

 

 

(580 - 500 p.n.e.)

Život

Pitagorejska škola

Teorija brojeva

 

 

 

 

 

 

 

 

Život

Rođen je na ostrvu Samos kraj Mileta. Kao mlad je upoznao Talesa koji je uticao na njega. Proveo je 10 godina u Egiptu (imao je kontakt sa sveštenicima). Za vrijeme rata između Persije i Egipta, proveo je 5 godina u zarobljeništvu u Vavilonu.

Pitagora je prvi za sebe rekao da nije sveznalica (mudrac), već da je filozof, dakle - ljubitelj mudrosti. Ujedno je bio i neprikosnoveni vođa religijske grupe koja je imala posebne obrede, doktrinu, propise, zabrane i sl. zahvaljujući takvom dvostrukom statusu, Pitagora je ostavio dubok trag, kako na svoje savremenike, koji su u njemu vidjeli bezmalo božanstvo, tako i na potonje filozofe, od Platona i Aristotela sve do modernog doba. Međutim, s obzirom na to da ne postoji nikakav konkretan trag o njegovom učenju, danas smo u prilica da govorimo prvenstveno o pitagorejcima, tj. onima koji su slijedili i dorađivali Pitagorinu filozofiju.

Prema predanju, Pitagora se kao izbjeglica iz Jonije naselio u grad Kroton, koji je bio ustrojen po principima njegovog tajnog učenja. Kako je konkretno to izgledalo, nije nam poznato. Znamo samo da su pitagorejci vjerovatno prvi u antičkom grčkom svijetu priznavali jednakost žena i muškaraca, te da su bili tolerantni čak i prema robovima! Ipak, Kroton, kao i drugi njemu bliski polisi iz tzv. Pitagorejskog saveza, raspali su se zbog uobičajenih unutršnjih borbi za glas i spoljašnjih pritisaka, dok se samo Pitagorino učenje, na različite načine i uz brojne preobražaje, održalo sve do IV vijeka p.n.e. Čak i kasnije, tokom I v.p.n.e., formirao se pokret novopitagorejaca, koji je opstao nekoliko narednih vijekova, a njihovi tragovi dosežu i do naših dana - u širokom rasponu istraživanja od astrologije do astronomije.

 

 

 

 

 

Pitagorejska škola

U Krotonu (Italija) osnovao je Pitagorejsku školu koja sadrži 2 kruga:

Matematičari i naučnici

Učenici

  • žive u zajednici

  • vegeterijanci; osim toga ne smiju jesti pasulj i još neke biljke

  • zabranjena privatna svojina
  • zabranjeno odavanje tajni, tj. učenja izvan zajednice (ko izda, kažnjava se smrću)

  • blaža pravila

  • sloboda privatne svojine  

 

 

Škola je imala 3 orijentacije: politička, naučna i mistično - religiozna.

 

 

 

 

 

 

 

Teorija brojeva

"Broj je suština svih stvari i organizacije univerzuma; uopšte predstavlja u svojim odredbama jedan harmoničan sistem brojeva. "

Pitagora je proučavao muziku i na osnovu dužina žica i visina tona došao je do osnovna 4 broja: 1, 2, 3, i 4 - iz ovih brojeva se sastoji čitav kosmos.

 

Monada- pranačelo svega (fizis)
Dijada- jedinstvo suprotnosti (brak)
Trijada- jedinstvo u različitosti (različite generacije, prvorođeni)

Tetrada- čulna manifestacija osnovnih elemenata- voda, vatra, vazduh, zemlja (sve što osjećamo čulima)