FRANK LLOYD WRIGHT

BIOGRAFIJA






Rani period
Frank Lloyd Wright je rođen 8.6.1867.  u  Richland Center, Wisconsin. Proveo je nekoliko semestara u skoli inženjerstva na univerzitetu Wisconsin prije nego što je otišao u Čikago 1887. Wright je stvarao u periodu od 1890 do 1860.Sa dvadeset godina,dobio je mjesto pomoćnika ukancelariji  J. Lyman Silsbee-a. Njegov prvi zvanični rad bila je Hillside Home School sagrađena 1888.u blizini Spring Green-a, Wisconsin.

Kasnije je počeo raditi za Dankmar Adle-a i  Louis Sullivan-a,za koje je radio sve do 1893.U ovom periodu Sullivan je na njega ostavio snažan uticaj.U ovom periodu je takođe projektovao nekoliko kuća,uključujući njegovu vlastitu u Oak Park-u, Illinois,čiju je izgradnju finansijski pomogao Sullivan.

Napustio je Sullivan-a 1893. i započeo svoj samostalan posao u Chicago-u. Njegovi prvi radovi su privatne kuće u predgrađu Čikaga,uključujući W. H. Winslow kuću sagrađenu 1894 u River Forest-u, Illinois. Nažalost,mnoga od njegovih djela sa kraja XIX vijeka više ne postoje.

PERIOD 1900-1920
Wright-ova osnovna filozofija
arhitekture ogleda se u obliku kuće.U ovom periodu  imao je malo značajnih projekata javnih i poslovnih zgrada ili nebodera.

Ipak,dva djela ovog perioda koja su među djelima kojima se najvišedivi i koja su bila najčešce kopirana nisu bile rezidencije.Larkin poslovna zgrada u  Buffalo-u i Unity crkva u Oak Park-u, Illinois (1904) se smatraju za veoma važna djela,i,zajedno sa prerijskim kućama,učinilesu ga priznatim u Evropi gdje su izlozbe njegovih djela oslabile uticaj Art Nouveau-a i podstakle mlade arhitekte da gledaju u novom pravcu.

period 1920-1930
U deceniji nakon prvog svjetskog rata,Wright je manje radio.Iako je radio na grupama projekata,od kojih su neki kasnije postali osnova za završene zgrade,broj zgrada koje su konstruisane u ovom periodu je minimalan u odnosu na rad u predstojećem periodu.

U dvadesetima,Wright je istaživao upotrebu betona i apstraktnih skulpturalnih ornamenata na konstrukcijama rezidencija.On je razvio tip konstrukcija koristeći "tekstilne" betonske blokove koji su bili povezani čeličnim šipkama.Ova metoda konstrukcije, "tekstilni blokovi",je najbolje izražena u serijama od četiri kuće na brdima u blizini Los Angeles-a,California.

PERIOD 1930-1940
Unatoč
ekonomskoj krizi,Wright je počeo da sklapa važne ugovore i da doprinosi  konstrukciji jeftinih kuća.Tokom ranih tridesetih godina XX vijeka,kada je ugovora bilo samo par,okrenuo se pisanju i predavanju kako bi zaradio i razvio je plan za "Broadacre City",cjelovitu zajednicu kuća koja je sama sebi dovoljna.Ovaj projekat nije nikada izvršen,ali mu je omogućio da unapređuje svoje ideje na planu urbanizma i da razvija koncept tzv. "grada bašte" sa odvojenim kućama u prirodnom okruženju.

Mala Malcolm E. Willey kuća, konstruisana 1933. i izgrađena sledeće godina u Minneapolis-u,označila je početak drugog dijela Wright-ove karijere.Skromne veličine,Malcolm E. Willey kuća bila je niska,u obliku slova L i sa malo  ornamenatai predstavljala je revolucionarnu promjenu u konstrukciji porodičnih kuća; npr. dnevna soba i trpezarija bile su spojene u jednu prostoriju,a kuhinja ("radni prostor") je bila odvojena od dnevne sobe samo policama.Za ovu kuću se kaze da je most između prerijskih kuća i uzonijskih kuća,od kojih je prva bila sagrađena 1937 u blizini Madison-a.Sa uzonijskim kućama,Wright je postigao svoj cilj da obezbijedi malu,jeftiniju i lako sagradivu kuću za prosječnu porodicu srednje klase koja je posjedovala estetske,organskim i prostornim karakteristikama prerijskih kuća.

Wright-ove najznačajnije građevine konstruisane 1930-ih godina su:"Kuća na vodopadu" u Pensilvaniji i administracijska zgrada kompanije S.C. Johnson i sin u Wisconsin-u.Obje su projektovane 1935-36 i svaka od njih naglasava upotrebu betona,ali su dva potpuno različita svijeta u stilu.Sjedinjujući u sebi karakteristike prerijskih kuća i betonskih blokova kuća u Kaliforniji,Kuća na vodopadu je opisivana kao "savršen primjer horizontalnosti.". Građevina  Johnson, koja liči na "predivnu gigantsku mašinu",bazira se na zakrivljenosti i okreće se u sebe,ignorišući postojanje spoljašnjeg svijeta.

PERIOD 1940-1950
Kako su četrdesete počele,rad Frank Lloyd Wright-a se povećao.1940-41 Muzej savremene umjetnosti je dao retrospektivnu izložbu na kojoj je on primio nekolio nagrada i priznanja.Za vrijeme Drugog svjetskog rata izjašnjavao se kao pristalica mira.Rat je gradnju doveo do zastoja,i samo je nekolicina Wright-ovih projekata bila izgrađena između 1940 i 1941.Ipak,Drugi svjetski rat je manje omeo Wright-ovu karijeru nego Prvi,i razni projekti započeti za vrijeme rata su ostvareni odmah nakon njegovog završetka.

Iako je bio u sedamdesetim godinama,njegovi radovi nam daju dokaz njegove moći osmišljavanja.Pored četvorouglova,trouglova,šestouglova,osmouglova kao osnova za njegove građevine,pojavljuju se i krug i elipsa. Jacobs kuća,projektovana 1943, bila je prva od serije kuća koje je izgradio sa zakrivljenim osnovama.Krugovi i spirale su korištrni i u S. C. Johnson Research Tower (1944),Morris Gift Shop (1948), i Guggenheim muzeju (1943).

PERIOD 1950-1959
Nakon što je napunio 80 godina,Wright je ima više posla nego ikada,prevazilazeći pripadnike slijedeće dvije generacije.Radio je projekte širom svijeta,rijetko odbijajući ponude.Istovremeno,postao je medijska ličnost razapeta između svjetala reflektora i table za crtanje,i nije mogao da posveti poslu onoliku pažnju koliku je on zahtjevao.Mnogi projekti njegove zadnje decenije su bili kritikovani da su vulgarni i da se ponavljaju,da ne ogovaraju mjestu na kojem se nalaze,površni,i da su se mnogo udaljili od prncipa organske arhitekture koja je označila njegove ranije radove.

Uprkos ovim kritikama,tri Wright-ove građevine iz ovog perioda su izabrane od strane Američkog instituta arhitekata da budu sačuvane,zajedno sa četrnaest drugih,kao primjer njegovog doprinosa američkoj kulturi - Price Company Tower (1952),  Beth Sholom Synagogue (1954), i Solomon R. Guggenheim muzej (1956). Mnoge od kuća konstruisanih tokom pedesetih godina su značajne zbog njihovog položaja,materijala i geometrijskog oblika.Njegove uzonijeske kuće su nastavile da budu primjer priuštivih kuća napravljenih na najbolji mogući način.

Frank Lloyd Wright je umro 29. aprila 1959,u  Phoenix-u, Arizona.