|
|
Istorija grada
O životu na ovom području u praistorijsko doba svjedoče rijetki arheološki nalazi iz vremena paleolita, eneolitika i željeznog doba.Ovo područje je naseljavalo ilirsko pleme Mezeja.O rimskom osvajanju i životu za vrijeme Rimljana,naročito poslije dalmatinsko-panonskog ustsnka(od 6. do 9.godine naše ere),govore arheološki nalazi po kojima u Banjaluci postiji rimsko vojno utvrđenje (Castrum) i civilno gradsko naselje (municipium).U mnogim rimskim izvorima spominje se naselje pod nazivom Castra na putu Servitium-Salona (Gradiška-Solin).O životu u Banjaluci i njenoj okolini nema istorijskih i arheološlih nalaza iz vremena Gota i Vizanta (5. i 6.vijek) te ranog dolaska Slavena (6. i 7.vijek).Na slavensko prisustvo u Banjaluci i njenoj okolini ukazuju arheološki nalazi pronađeni na naseljima zvanim gradine (između 8. i 12. vijeka).
|
|
Pogled na grad sa brda Lauš početkom XX vijeka.
Ime Banjaluka prvi put se spominje u povelji ugarskog kralja Vladislava II Jagelovića,izdatoj u Budimu 6. februara 1494.godine.U to vijeme tvrđava Banjaluka se nalazila u sastavu Jajačke banovine.Grad nije osnovan ovom poveljom jer je već imao kaštelana (Juraj Mikulašić) koji se pominje u povelji.Ime Banjaluka je sintagma koja je vjerovatno nastala od starog pridjeva banj (banov) i imenice luka,koja označava zemljište uz vodu.
* * *
Nakon pada Banjaluke pod tursku vlast (1527-1528)prvo se razvija Gornji šeher.Godine 1553. Banjaluka postaje sjedište sandžak-bega.Sandžak-beg Sofi Mehmed-paša podigao je tri ćuprije na Vrbasu,hamam,karavan-saraj,han,četiri mlina i 56 dućana.Za vrijeme Ferhat-paše Sokolovića ,posljednjeg sandžak-bega i prvog begler-bega (1580-84).ubrzano se razvija Donji šeher.Banjaluka postaje sjedište Bosanskog ejaleta koji obuhvata djelove današnje BiH, Srbije, Slavonije i Dalmacije.
* * *
Na osnovu odluke Berlinskog kongresa, 31. jula 1878. godine austrougarska vojska zauzima Banja Luku.Austrougarskoj okupaciji 1878. godine prethodila su dva događaja: Boj pod Banjalukom 1737. godine i Bosanskohercegovački ustsnak 1875. godine.
|
|
Pogled na grad sa brda Lauš.Snimljeno
za vrijeme Austrougarske vladavine.
 |
 |
 |
 |
 |
 |
