Najznačajniji aktivni vulkani Svijeta

       Današnji raspored aktivnih i potencijalnih vulkana vezan je uglavnom za okeane a manjim dijelom za kopno. Najveći broj aktivnih vulkana-652 nalazi se u oblasti Tihog okeana i to pretežno uz priobalske dijelove. Mada je teško sa sigurnošću govoriti o tačnom broju aktivnih vulkana, jer se mnogi ne vide, ipak se u katalozima svjetskih vulkana pominje oko 550 u slijedećim oblastima:

• Tihog okeana-preko 320 duž obala
• Atlanskog okeana-oko 70 vulkana
• Sredozemnog mora i Alpsko-himalajskog vjenca-17 vulkana, od kojih je 7 podvodnih
• Indijskog okeana-mali broj vulkana na ostrvima bliže Africi
• Istočnoj strani Afrike-mali broj aktivnih i veći broj ugašenih vezan za veliki afrički rov
  
   

  Mon pele : vulkan koji je imao samo jednu, ali izuzetno katastrofalnu erupciju-1902.god.

   Nalazi se na ostrvu Martiniku u Karipskom zalivu (Srednja Amerika). Njegova iznenadna eksplozija izbacija je ogroman užareni oblak gasova i pare sa vulkanskim pepelom, koji se brzo sručio niz strme padine osrva i u trenutku prekrio grad San Pjer, tako da je uništio cijeli grad i svih 28 000 njegovih stanovnika.

   

  Vulkani Tihog okeana : poredani uz obale ovog okeana (ima ih oko 360) predstavljaju vulkanski najmobilniji dio Zemlje. Javljaju se duž obala Južne, Srednje i Sjeverne Amerike, zatim preko aljaske na sjeveru, odakle se protežu na obale Azije, sve do Australije na jugu. Veliki broj, naročito aktivnih i snažnih vulkana, nalazi se na Kamčatki,Kurilskim ostrvima (ovdje je 20 aktivnih i preko 50 ugašenih vulkana), zatim, na teritoriji Japana, gdje je najpoznatiji vulkan Fudžijama, Filipinskim ostrvima itd. U središtu Tihog okeana, jedan od najpoznatijih podvodnih vulkanskih predjela predstavljaju Havaji, gdje se nalaze vulkani Manua loa, Manua kea i Kilauea.  

   

  Vulkani Atlantika : veći broj vulkana pod vodom Atlanskog okeana ima meridijalni pravac, a pruža se skoro čitavom dužinom Atlantika. Vezani su za veliki podvodni greben duž čije ose ide snažan razlom, kojim izbijaju iz potkornih dijelova ogromne mase materijala. Iako je teško registrovati sve podvodne vulkane, predpostavlja se da se na ovoj liniji javlja preko 70 aktivnih vulkana, poredanih od Grenlanda na sjeveru, preko Islanda, Azorskih ostrva zapadno od Portugalije, Kanarskih ostrva, sve do krajnjih južnih ostrva Atlantika.

   

  Vulkani Mediterana : pojas brojnih vulkana poredanih od Sredozemnog mora na zapadu (o kojima je bilo riječi), preko Kavkaza, Indije, sve do dalekog sunčanog arhipelaga na istoku.

   

  Vulkani Afrike : na istočnim obalama Afrike duž razloma meridijanskog pravca pružanja, javlja se manji pojas vulkana od kojih je najpoznatiji Meru (4 559m) i Kilimandžaro (6 000m).

   

  Vulkani bivše Jugoslavije : na teritoriji nekadašnje Jugoslavije nema više aktivnih vulkana. Međutim u geološkoj prošlosti bilo je veoma mnogo vulkana i vulkanskih erupcija i izliva, čija se aktivnost završila u tercijaru, kako vulkanska, tako i lutrizivna,koja je naročito bila aktivna za vrijeme starog, nešto manje srednjeg i naročito za vrijeme mlađeg doba Zemljine istorije, tada je ogromne mase magmatskog (inrtuzivnog i efuzivnog) materijala, od koga su nastale magmatske stijene, danas široko rasprostranjene na teritoriji bivše Jugoslavije.

   

  U Srbiji su najznačajnije sledeće (nekadašnje) vulkanske oblasti :

  ·        Timočka eruptivna oblast

  ·        Južno-moravska oblast

  ·        Rodopsko-toplička oblast

  ·        Kosovsko-kopaonička-rudnička vulkanska oblast

·        Vezuv: snažna erupcija ovog vulkana desila se 79 godine naše ere, sručila je ogromne količine vulkanskog matrijala na obližnje gradove: Pompeju i Herkulanum sa oko 20 000 stanovnika i potpuno ih uništila. Druga jača, katastrofalnija desila se 1631g. kad je stradalo preko 3 000 ljudi a prašina je dospjela čak do Carigrada. On je i danas aktivan, a turisti svakodnevno mogu vidjeti manje eksplozije i izbijanje gasova i pare.

 

·        Etna: najkatastrofalniji vulkan uopšte. Oko sebe ima još oko 1000 bočnih, manjih kratera. Od njenih erupcija stradala su mnoga naselja na Siciliji naročito gradovi Mesina i Katanija. 1666g. erupcija je odnijela 50 000 ljudskih života a samo 3godine poslije oko 94 000 ljudi i 50 naselja. Pamti se i erupcija iz 1908g. kad je stradalo 100 000 ljudi.

 

·        Vuklano i Stromboli su malo slabiji od Vezuva i Etne, nalaze se na Liparskim ostrvima.

 

·        Krakatau u Indoneziji, čije su erupcije veoma snažne. Jedna od težih bila je 1803g. kad je razoreno ranije nastalo vulkansko ostrvo, a pepeo je prekrio Zemlju pokrivačem debelim do 60 metara. Od erupcije su stvoreni talasi visoki do 30 metara koji su uništili brodove i sve objekte. Broj žrtava bio je 36 000.

·        Tamboro je takođe u Indoneziji. Njegova erupcija iz 1815g. uništila je 12 000 ljudskih života a pepeo je prekrio 500km u okolini. Gasovi i para su uništili 44 000 stanovnika,uništavajući vegetaciju i naselja.