Istorija trbušnog plesa

Pradavna umjetnost trbušnog plesa ima dugu, šarenu prošlost koja je započela u mnogim kultovima plodnosti starog svijeta i u hramovima drevne Indije. Antropolozi tvrde da je trbušni ples bio izraz ritualne proslave plodnosti još u doba Paleozoika. Najstarije rukotvorine prikazuju tijelo žene u pozama trbušnog plesa. Budući da umjetnost uvijek odražava primarni životni događaj pretpostavlja se da je stara ikonografija žene koja pleše predstavljala vjersku ako ne i spiritualnu vezu između ženstvenosti, plesa i plodnosti. Najstarije civilizacije Srednjeg Istoka obožavale su ženska božanstva te i mitologija toga doba fokusirana na "ples rođenja" , slavljenički ples koji čini direktnu vezu između ciklusa žene i plodnosti zemlje. Oštri pokreti kukovima i namjerno stezanje trbušnih mišića ukazuju na jaku vezu sa ponašanjem ženskog tijela tokom trudova i poroda. Mnoge pred-hrišćanske i pred-islamske religije uključivale su ples koa dio božanske proslave. Ples kao izraz proslave božanstava evoluirao je i pojavom faraonskih dinastija u Egiptu. Iz tog ranog doba egipatske istorije ples se silovito počeo razvijati u stiliziranu, zabavljačku umjetnost. Postojanje raznih nomadskih grupa, profesionalnih zabavljača i Cigana omogućilo je mješanje kultura i prijenos takvih plesnih oblika. Trbušni ples je ples kojeg su izvorno žene plesale ženama. Za žene istoka ples ima potpuno drugo značenje jer se uglavnom izvodio na ženskim okupljanjima i u takvim situacijama je potrvrđivao sposobnost žene da održi svoju ljepotu i da se poveže sa snagom drevnih kultova plodnosti. Suština plesa na istoku leži u improvizaciji, neformalnosti i izvodi se među prijateljima. Orijentalni ples koji se izvodi u kontekstu društvenog događaja bliži je duhu plesa od onog koji se komercijalno izvodi u Americi.

Hronologija nastanka i penetracije trbušnog plesa

Razdoblje prije Hrista:
Ples je sastavni dio religijskih rituala štovanja ženskih božanstava na Bliskom Istoku. Ovaj običaj se zatire pojavom judaizma, hrišćanstva i islama.

1500. p.n.e:
Mirjam, Mojsijeva sestra pleše kako bi proslavila poraze Egipćana.

32. god. n.e:
Na zahtijev svoje majke, Salome pleše za Heroda Atipasa koji je nagrađuje glavom Jovana Krstitelja.

600 god:
Romska plemena započinju migracije iz Indije prema Srednjem Istoku gdje postaju popilarni putujući ulični zabavljači.

1650. god:
Bogati putnici na Bliski Istok bilježe prve pisane podatke opisujući egipatske plesačice.

1720. god:
Muški plesači (kochek) zabavljaju goste u istambulskim čajanama.

1798. god:
Napoleonove ekspedicije u Egipat - vojnici istoričari prvi put susreću ghawazee plesačice, nakon čega 400 njih zarobljavaju i pogubljuju a ostale kontrolišu u njihovom radu.

1800. god:
Zapadnjački putnici prvi put susreću muške plesače khwale u Egiptu.

1888. god:
Rimsky Korsakov komponuje svoje najslavnije djelo Sheherezade baziranu na kolekciji blisko-istočnih pripovjedaka 1001 noć.

1893. god:
Svjetska izložba u Čikagu na kojoj američka javnost prvi put vidi autentične blisko-istočne trbušne plesačice.

1907. god:
Predstava Gertrude Hoffman je zabranjena zbog njenog nedoličnog plesanja igrajući ulogu Salome.

1954. god:
Slavna egipatska plesačica Sama Gamal glumi u filmu Valley of the kings, prvom američkom filmu koji sadržava autentičnu blisko-istočnu muziku i ples.

1958. god:
Ayse Nana šokira Istambul dodajući striptiz u svoj ples.

1975. god. do danas:
Počinje razvoj zajednica orijentalnog plesa internacionalnih razmjena, izdaju se knjige, organizuju plesne radionice, seminari i udruge plesačica.

 

Povratak na početnu stranicu