Istorija

Današnja teritorija Brazila bila je naseljena najmanje pre 6000 godina nomadskim plemenima. Pedro Alvares Kabral otkio je ovo područje 1500. godine. Tokom naredna tri veka, Brazil biva neprekidno kolonizovan Portugalcima. Tokom tog perioda drvo Brazil je najeksploatisaniji resurs.

Kolonije su uglavnom eksploatisale robove - domoroce i Afrikance. 1808, Kralj Žoao VI od Portugalije, bežeći pred Napoleonom, preselio se u Brazil sa celom kraljevskom porodicom, plemićima i vladom.

Princ-regent Pedro I od Brazila, proglasio je nezavisnost 7. septembra 1822, stvorivši nezavisno Brazilsko carstvo. Ono je prestalo posle njegovog naslednika Pedra II od Brazila, kada je Brazil pretvoren u republiku 15. novembra 1889.

Krajem 19. veka i početkom 20, Brazil je privukao preko 5 miliona evropskih i japanskim imigranata koji su pokušali okušati sreću u industrijalizovanom Brazilu. Brazilska demokratija je tri puta zamenjivana diktaturom: 1930-1934 i 1937-1945 od strane Žetulija Vargasa i 1964-1985 od strane grupe generala vojske.

Starosedeoci Brazila su brojna nomadska i polunomadska plemena iz Tupi-Guarani grupe. Današnji Brazil je deo Južne Amerike koji je pripao Portugalu po Tordesiljskom Ugovoru između Španije i Portugala. Portugalci su međutim stigli u Brazil posle potpisivanja ugovora, kada je Pedro Alvarez Kabral zalutao na putu do Indije oko Afrike i stigao na obalu Južne Amerike. Prvo što je privuklo Portugalce je bila prirodna crvena boja koja se na latinskom zvala "brazile", pa je tako ova zemlja i dobila svoje današnje ime. Prvo veće naselje, Sao Vicente, je osnovao Martim Alfonso de Souza koga je kralj 1530. godine poslao kao odgovor na pokušaj Francuske da osnuje kolonije u Južnoj Americi. Drugo veće naselje je bio Pernambuko. Druga doseljenička ekspedicija je poslata 1549. godine pod vođstvom Tomea de Souze. Ova ekspedicija je osnovala grad Salvador koji je postao portugalska kolonijalna prestonica u Južnoj Americi. Sve veća potreba za radnom snagom navela je portugalce da hrišćanizuju domorodce i/ili ih koriste kao robove. Kada su evropske bolesti poubijale veliki broj domorodaca koji na njih nisu bili otporni, portugalci su počeli da dovode robove iz Afrike. Prva proširenja priobalnih kolonija u unutrašnjost su počela početkom 17. veka kada je otkriveno zlato u provinciji Minas Geras. Ovo otkriće je načinilo Brazil najvažnijom portugalskom kolonijom i uopšte najvažnijom kolonijom u Južnoj Americi. Portugalci su bili vodeća kolonijalna sila u Evropi i smatra se da je oko 10 miliona Afrikanaca nasilno prebačeno u Brazil, a 3 do 4 miliona prešlo svojom voljom. Posle privremenog ujedinjeja Portugala sa Španijom Portugala, Portugalci su bili uvučeni u rat sa Holanđanima. Holandija je napala Brazil koji je odbranjen uz velike gubitke. Pad portugalske moći su iskoristile druge evropske sile koji su Portugalu oduzele kolonije na Karibima i stvorile konkurenciju brazilskoj proizvodnji šećera koja je započela ekonomsku krizu u Brazilu. Spas za Brazil je došao krajem 17. veka kada su otkriveni novi izvori zlata u unutrašnjosti kolonije. Zlata groznica koju je izazvalo ovo otkriće je pojačana otkrićem dijamanata 1720. godine. Povećanje dostupnosti zlata je povećala cene šećera u Evropi, pa je ekonomija Brazila doživela pravi procvat. Novi izvor prihoda je doveo do preraspodele stanovništva u Brazilu pa je kralj 1763. godine prebacio kolonijalnu prestonicu iz Salvadora u Rio de Žaneiro. 1755. je zabranjeno porobljavanje domorodaca ali su ipak ostali afrički robovi. Prva pobuna protiv Portugala se dogodila u Minas Gerasu 1789. godine i nije uspela. Kada je Napoleo osvojio Portugal 1807. godine, kraljevska porodice je prešla u Brazil, a Rio je postao prestonica Portugalske imperije. Kralj Džon Šesti je hteo da ostavi prestonicu u Riu i posle poraza Napoleona, ali ga je pobuna u Portugalu primorala da se vrati u Lisabon i ostavi u Brazilu svog sina Pedra. Pedro je, videvši pobune španskih kolonija, predvideo pobunu u Brazilu u uspeo da mirnim putem realizuje nazavisnost od Portugala i postane prvi car Brazila. Portugal je posle izgubljene bitke na moru priznao nezavisnost Brazila 1822. godine. Iako je odbacio Portugalski presto i uspešno vodio Brazil, Pedro je kao rođeni Portugalac i zbog neuspeha u ratu sa Argentinom bio omražen u Brazilu. 1831. je abdicirao i vratio se u Portugal. Ostavio je svog sina, Pedra Drugog, da vlada Brazilom kada poraste. Iako nije bio punoletan, Pedro Drugi je bio veoma zreo dečak i preuzeo je presto pre vremena sa 13 godina. Pedro Drugi je oživeo ekonomiju Brazila zamenivši šećer kafom kao glavnim proizvodom. Brazil je tada postao glavni proizvođač kafe u svetu i to ostaje i danas. Otkriće vulkanizacije načinilo je Brazil glavnim proizvođačem gume u svetu sve do početka 20. veka kada su Britanci prošvercovali brazilsko drveće u svoje azijske kolonije i tamo počeli svoju proizvodnju gume. Ukidanje ropstva u Brazilu je teklo postepeno. Počelo je 1871. oslobađanjem dece robova, a 1885. su oslobođeni stari robovi. 1888. pobune robova na plantažama naterale su Princezu Izabelu da potpuno ukine ropstvo. Prestanak iskorišćavanja robova doveo je do potrebe za novom radnom snagom i počela je velika imigracija iz Portugala, Španije i Italije. Za razliku od ostalih južnoameričkih država, Brazil je uživao dug period mira sve do rata protiv Paragvaja 1860. godine. Nesposobnost da se pobedi nejaki Paragvaj i pored pomoći Argentine i Urugvaja doveo je do nezadovoljstva monarhijom. 1889. pod pretnjom puča, Car Pedro je napustio Brazil i pobegao u Portugal. Osnovana je Brazilska republika nalik na Sjedinjene Američke Države. U Brazilu je počeo novi period mira koji je trajao do 1922. godine kada je počela pobuna oficira zbog malih ulaganja u vojsku. Ova i još jedna pobuna dve godine kasnije su bile ugušene ali su jaku uzdrmale vladu. Vlada je konačno zbačena pobunom 1930. godine i na mesto predsednika je došao Getulio Vargaš. 1937. pred prve izbore novog Brazila, Vargaš je poveo vojni puč i počeo da vlada kao diktator. Vargaš je preduzeo velike reforme koje su pretvorile industriju gvožđa i čelika u jednu od najvažnijih grana industrije u Brazilu. Brazil je u drugom svetskom ratu bio na strani saveznika i glavna sila u lovu na nemačke podmornice u južnom delu Atlantskog okeana. Brazil je jedina južnoamerička zemlja koja je učestvovala u savezničkim operacijama u Evropi. Borba protiv evropskih diktatora je navela brazilce na neposlušnost prema svom diktatoru, i Vargaš je zbačen pučom 1945. godine. Međutim, 1950. godine, Vargaš se vratio na vlast u Brazilu, ovog puta legalno, kroz izbore. Vargaš se ubio 1954. godine pod pretnjom novog vojnog puča. Vargaša je do kraja mandata zamenio Žuscelino Kubiček koji je Brazilu doneo veliki ekonomski razvoj i izgradnju današnje prestonice, Brazilije. 1960. godine na vlast dolazi Žanio Kvandroš koji je zbog i danas nepoznatih razloga podneo ostavku posle 7 meseci na funkciji. Kvandroša je trebalo da zameni potpredsednik Žoao Goulart, ali je ovo dovelo do sukoba između vojske i kongresa. Ovaj sukob i Goulartova neodlučnost u reformama su doveli do ekonomske krize u Brazilu. Goulart je pokušao da problem reši nacionalizacijom imovine ali ga je to dovelo do vojnog puča 1964. godine. Vojna vlast nije imala podršku naroda i političara pa je počela da koristi ubistva i mučenje kao načine da spreči otpor. Ipak, Brazil je u ovo vreme doživeo najbrži ekonomski razvoj na svetu. Milijarde dolara su uložene u Brazil, a izgrađene su mreže puteva i velike elektrane. 1973. u vojsci preovlađuju umerene struje i civilna vlast se polako vraća u Brazil. Munjeviti razvoj Brazila zaustavilo je ograničenje izvoza nafte koje su arapske zemlje uvele 1973. godine. Brazil je morao da napravi velike strane dugove da bi obezbedio gorivo za svoju veliku industriju. Ekonomska kriza je dovela do velikog nezadovoljstva vojnom vlašću i prvi izbori su održani 1984. godine. Ekonomska propast je zaustavljena ali se Brazil i danas bori sa posledicama ove velike krize.

Home