Galileo
Galilej
jedno je od imena
koja su obeležila veliki preokret započet objavom Kopernikovog helioc entričnog
sistema. Bio je italijanski fizičar, astronom, matematičar, pronalazač i filozof.
Smatra se i osnivačem nove mehanističke filozofije prirode.
Rođen je u Pizi, 1564. godine, kao i engleski pisac Šekspir, a iste godine je
umro veliki umetnik renesanse Mikelanđelo. Za datum Galilejevog rođenja najčešće
se uzima 15. februar, dok neki manje relevantni izvori smatraju da je
Galilej
rođen dan kasnije, sudeći po njegova dva horoskopa, koja je, navodno, svojeručno
napisao.
Galileo
se 1575. iz Pize seli u manastir Valombrosa, u blizini Firence, gde je proveo
nekoliko narednih godina. Tamo je izučavao gramatiku, retoriku, aritmetiku, a
upoznao se sa osnovama latinskog i starogrčkog jezika. Dopao mu se usamljenički
život i poželeo je da postane monah. Međutim,
otac Vincenco, poznati muzičar,
vraća ga kući i insistira na tome da
Galileo
postane lekar.
Galileo
je 1581. upisao studije medicine u Pizi, ali kako medicina nije bila ono što ga
je privlačilo,
pohađao je samo časove matematike (geometrije), filozofije i
praktične mehanike, te nikada i nije završio ove studije. Čitao je dela Euklida
i Arhimeda i nabavljao kopije radova iz matematike, fizike i astronomije.
Postao je profesor matematike na univerzitetu u Pizi 1589. godine. 1591. godine
umire Galilejev otac i na Galileju ostaje briga o ostalim članovima porodice.
Nakon toga je u periodu od 1592. do 1610. godine boravio u Padovi gde je opet
bio profesor matematike na univerzitetu u Padovi. 1610. postao je dvorski
naučnik vojvode Toskane u Firenci.
Galileo Galilej
Tokom života Galilej je napisao dela: ’’Zvezdani glasnik’’ (1610), ’’O Sunčevim
mrljama’’ (1613), ’’Pismo Kasteliju’’ (1613), ’’Istraživač’’ (1623), ’’Dijalog
Galileo Galileja, gospodina iz Firence, vanrednog profesora matematike na
Univerzitetu u Pizi, filozofa i glavnog matematičara velikog toskanskog vojvode,
gde se u četiri dijaloga, vode rasprave o dva glavna sistema sveta, Ptolomejevom
i Kopernikovom, iznoseći razloge: i filozofske i fizičke, kako jedne, tako i
druge strane’’ (1632), ’’Dijalozi o dve nove nauke’’ (1638, objavljeno u
Holandiji). Prvi put su ta dela sabrana objavljena u periodu 1842-1856. godine u
Firenci u 16 delova. U periodu 1890-1909. su u Italiji izdata sabrana dela u
21-nom tomu. Takođe, napisao je i dela ’’O kretanju’’ (1586), ’’Rasprava o
mehanici’’ (1594). Za Galileja je karakteristično i to da je svoja dela pisao na
narodskom italijanskom jeziku, a ne na učenjačkom latinskom, a ulaz na njegova
predavanja bio je jeftin.
Galilej je poznavao priznate i poznate italijanske matematičare tog vremena, kao
što su Ostilije Riči i Gvido Ubaldo del Monte, a ova poznanstva su puno značila
u njegovom radu i životu, dok je njegov poštovalac izvesno vreme bio kardinal
Barberini, kasnije papa Urban VIII.
Kada je imao 36 godina, rodila mu se prva ćerka, Virdžinija, a godinu dana
kasnije rodila se njena sestra. Nakon pet godina, Galileo je dobio i sina. 1613.
godine Galilej je ćerke smestio u manastir San Mateo, nedaleko od njegovog doma
u Firenci, a iako je retko kada bio kod kuće, Galileo je izdržavao svoju
porodicu. Sa 16 godina Virdžinija se zamonašila i postala sestra Marija Celesta,
dok je njena, takođe zamonašena sestra, promenila ime u sestra Arhangela. 1619.
Galilejeva supruga, a Marijina i Arhangelina majka je preminula. Sačuvano je 124
pisma koja je Marija Celesta poslala Galileju, u periodu od 1623. do 1634.
godine, kada je Marija umrla. Galilejevi odgovori njoj nisu sačuvani do
današnjih dana, ali se iz ovih pisama vidi da je Marija pružala izuzetnu podršku
ocu tokom njegovog suđenja 1633. godine.
|
|
|
|
|
|