Život u Beogradu
OBRAZOVANJE I NAUKA
Obrazovni sistem je u nadležnosti Republike Srbije - Ministarstva prosvete i sporta, a jedan manji deo poslova je u nadležnosti Sekretarijata za obrazovanje.
Beograd, kao univerzitetski centar, ima 2 državna univerziteta, i više privatnih visokoobrazovnih institucija. U Beogradu ima 280 osnovnih i srednjih škola. Od 195 osnovnih škola - 162 su redovne osnovne, 14 je specijalnih osnovnih škola, 15 umetničkih i 4 škole za osnovno obrazovanje odraslih. Od 85 srednjih škola - 51 je stručna škola, 21 gimnazija, 8 umetničkih i 5 specijalnih srednjih škola. Školovanjem je obuhvaćeno oko 230.000 učenika sa kojima radi preko 22.000 zaposlenih u preko 500 školskih objekata, sa oko 1.100.000 m2 površine.
Beograd je i sedište vrhunskih naučnih i istraživačkih ustanova iz svih oblasti.
UNIVERZITET U BG
Najviša obrazovna ustanova Beograda i Srbije, Beogradski univerzitet ima 31 fakultet, 8 naučnih instituta i biblioteku. Korene vuče još iz 1808. godine, kada je osnovana Velika škola u Beogradu. Prvi srpski Univerzitet formalno je osnovan 27. februara 1905. godine i to sa tri fakulteta: Filozofskim, Pravnim i Tehničkim. Ceo Univerzitet radio je u zdanju koje je kapetan Miša Anastasijević poklonio "svome otečestvu". U toj zgradi nalazi se i danas Rektorat Univerziteta u Beogradu.
Na njemu se danas obrazuje oko 60.000 studenata na oko 150 programa osnovnih studija, oko 1700 poslediplomaca na programima magistarskih studija i značajan broj studenata na programima specijalističkih studija. Od svog osnivanja, Univerzitet u Beogradu dao je približno 260.000 diplomiranih stručnjaka različitih profila, oko 14.000 magistara i 8.500 doktora nauka
UNIVERZITET UMETNOSTI
Početke savremenog i kontinuiranog školovanja umetnika do najvišeg stupnja obrazovanja u Srbiji označava osnivanje odgovarajućih visokoškolskih ustanova - Muzičke akademije i Umetničke akademije (1937), kao i Akademije za primenjene umetnosti i Akademije za pozorišnu umetnost (posle Drugog svetskog rata).
Godine 1947. osnovana je Umetnička akademija u Beogradu objedinjujući postojeće akademije. Godine 1973. dotadašnje akademije su promenile nazive u Fakultet muzičke umetnosti, Fakultet likovnih umetnosti, Fakultet primenjenih umetnosti i Fakultet dramskih umetnosti, a Umetnička akademija postala je Univerzitet umetnosti.
Na Univerzitetu umetnosti danas studira oko 1.800 studenta i 240 postdiplomaca. Do sada je diplomiralo oko 8.500 studenata, a oko 1.700 postdiplomaca steklo magistraturu. Na Univerzitetu ima 420 nastavnika i saradnika, a doktorate je steklo njih 28.
TURIZAM
Od
2000, uporedo sa obnavljanjem diplomatskih odnosa Srbije sa Zapadnom Evropom i
Amerikom, u Beogradu se primećuje povratak stranih turista odsutnih još od
ratova iz devedesetih godina.
Istorijski delovi i zgrade Beograda su najveće gradske turističke atrakcije. One uključuju Skadarliju, Narodni muzej, obližnje Narodno pozorište, Zemun, Trg Nikole Pašića, Milošev konak, Konak kneginje Ljubice, Terazije, Studentski trg, Kalemegdan, Knez Mihailovu ulicu, Dom Narodne skupštine, Hram Svetog Save i Stari dvor. Pored ovoga, postoje mnogi parkovi, spomenici, muzeji, kafići, restorani i prodavnice i to sa obe strane reke Save. Mauzolej Josipa Broza Tita, nazvan Kuća cveća, parkovi, Ada Ciganlija, Topčider i Košutnjak koji se nalaze u blizini su takođe popularni, posebno posetiocima iz bivše Jugoslavije.
U poslednje vreme broj mladih posetilaca se veoma uvećao, naročito onih iz Hrvatske, Slovenije i Bosne i Hercegovine koji uživaju u noćnom životu grada.
SPORT
U Beogradu postoji
oko hiljadu sportskih objekata, od kojih mnogi svojim kapacitetom zadovoljavaju
potrebe velikih i gotovo svih vrsta sportskih događaja. Beograd je bio domaćin
mnogim bitnim sportskim događajima u bliskoj prošlosti, kao što su Evropsko
prvenstvo u košarci 2005., Evropsko prvenstvo u odbojci 2005., Svetsko prvenstvo
u vaterpolu 2005. i Evropski olimpijski festival mladih 2007. Beograd će biti
grad domaćin Letnje univerzijade 2009. godine.
Beograd se dva puta neuspešno kandidovao za Letnje olimpijske igre i to za Olimpijadu 1992. kada je ispao u trećem krugu glasanja Međunarodnog olimpijskog komiteta (tada su se igre održale u Barseloni) i Letnje olimpijske igre 1996. kada je grad domaćin bila Atlanta.
Beograd je dom i dva
najveća i najuspešnija sportska društva u Srbiji, Partizana i Crvene zvezde.Dva
najveća fudbalska stadiona u Beogradu su
Marakana
(stadion „Crvene zvezde“) i Stadion JNA (stadion „Partizana“). Beogradska arena
se koristi za košarkaške i odbojkaške utakmice, zajedno sa halom Pionir, dok se
Sportski centar "Tašmajdan" koristi za vaterpolo utakmice.
Ada Ciganlija je bivše ostrvo na reci Savi, i najveći beogradski sportsko-rekreativni kompleks. Nakon njegovog povezivanja s obalom, napravljeno je veštačko jezero. Jedna je od najpoznatijih destinacija za Beograđane tokom vrelog leta. Ada Ciganlija ima 7 kilometara dugu plažu i objekte za razne sportove uključujući golf, ragbi, fudbal, košarku, odbojku, bejzbol i tenis.Ekstremni sportovi su takođe dostupni, kao što su bandži džamping, skijanje na vodi i pejntbal. Na ostrvu se nalaze i staze za vožnju bicikla, šetnju i džogiranje.
NOĆNI ŽIVOT
Beograd ima reputaciju prestonice koja nudi svakodnevni, živopisan noćni život, sa mnoštvom klubova otvorenih do svitanja širom grada. Najprepoznatljiviji su klubovi smešteni na splavovima duž obala Save i Dunava.
Vikend-posetioci, posebno oni iz Bosne i Hercegovine, Hrvatske i Slovenije, smatraju Beograd većom metropolom od svojih prestonica zbog prijateljske atmosfere, sjajnih klubova i barova, jeftinih pića, nepostojanja jezičke barijere, kao i liberalne regulative vezane za noćni život.
Poznata mesta za ljubitelje alternativne muzike, odnosno kulture koja ne potpada pod mejnstrim, poznati su i afirmisani klubovi kao što su Akademija (Klub studenata na FLU), smeštena u podrumu Fakulteta likovnih umetnosti i KST (Klub studenata tehnike), smešten u podrumu zgrade Tehničkih fakulteta. Jedno od najpoznatijih mesta za alternativne kulturne događaje u gradu je SKC (Studentski kulturni centar), koji se nalazi preko puta Beograđanke, jedne od najznamenitijih građevina Beograda. Koncerti brojnih domaćih i poznatih stranih grupa se često održavaju u SKC-u, kao i umetničke izložbe i javne debate i diskusije.
Oni koji su naklonjeni tradicionalnijem srpskom noćnom životu, a ljubitelji su starogradske muzike, tipične za severne krajeve Srbije, mogu da se odluče za veče u Skadarliji, staroj boemskoj četvrti grada gde su se okupljali pesnici i umetnici krajem 19. i početkom 20. veka. U Skadarskoj ulici i okolini nalaze se neki od najboljih i najstarijih beogradskih restorana.
SAOBRAĆAJ
U
celini gledano,saobraćaj u Beogradu je konfuzan. Beograd ima samo jedan
autoput u pravcu istok zapad (koji preko mosta Gazela povezuje Novi Beograd sa
starim delom grada) dok nema ni jednu brzu saobraćajnicu u pravcu sever-jug.
Postojeći mostovi su nedovoljni i sa malom propusnom moći (posebno stari most na
Savi).
Beogradski javni prevoz je zasnovan na autobuskom (112 linija), tramvajskom (12 linija) i trolejbuskom (8 linija) saobraćaju.
Gradski autobuski, tramvajski i trolejbuski saobraćaj obavlja Gradsko saobraćajno preduzeće. Na pojedinim linijama saobraćaju i privatni prevoznici. Beogradska prigradska naselja povezana su auto prevoznikom „Lasta“. Beograd takođe ima i regionalnu železničku mrežu Beovoz kojom upravljaju JP Železnice Srbije.
Beogradska prigradska železnica, nazvana Beovoz, ima 5 linija koje povezuju predgrađe sa centrom. Ova železnica se razlikuje od klasičnog metroa po tome što ima uobičajene (a ne lake) putničke vagone i što saobraća sa relativno malom frekvencijom (za razliku od pravog metroa koji saobraća svakih nekoliko minuta). Beogradski metro, koji se planira još od 1950, predviđao je u prvoj fazi dve linije i u perspektivi mrežu od devet linija gradskog i regionalnog metroa, ali nije se nikada počelo sa izgradnjom. Od 2003, predviđen je laki šinski sistem koji je trebalo da bude izgrađen do 2008; njegova izgradnja takođe nije otpočela.
Trenutno, železnička pruga i dalje prolazi pored Save a mnogobrojni industrijski koloseci zauzimaju vredno građevinsko zemljište. Gradska glavna železnička stranica povezuje Beograd sa ostalim evropskim prestonicama, kao i sa mnogo drugih gradova u Srbiji, a u izgradnji je stanica Prokop koja će u budućnosti preuzeti ulogu glavnog čvorišta. Na žalost, stanica Prokop dosta je udaljena od glavne autobuske stanice, što će u budućnosti otežavati putnički saobraćaj.
Magistralni i autoputevi su povezani sa Novim Sadom i Suboticom na severu, Nišom na jugu, i Zagrebom, glavnim gradom Hrvatske na zapadu, i omogućuju lak prilaz automobilom većim gradovima u regionu.
Beogradski aerodrom „Nikola Tesla“, međunarodnog karaktera, nalazi se u blizini Surčina na 18 kilometara od Beograda. Na aerodromu se nalazi 18 kancelarija stranih aviokompanija i nekoliko rentakar kompanija. Broj putnika od 2000. do 2004. dostigao je broj od 2 miliona. Nažalost, aerodrom nije povezan lakim železničkim saobraćajem sa centrom grada i na aerodromu ne postoji ni jedan hotel. Između centra grada i aerodroma saobraća autobus svakih pola sata. Taksi saobraćaj je neregularan.
Sportski aerodrom „13. maj“ nalazi se na levoj strani autoputa Beograd - Novi Sad, gledano iz pravca Beograda, paralelno sa prugom, 500 metara pre skretanja za Batajnicu.
Pošto se grad nalazi na ušću dve glavne reke, Dunava i Save, Beograd ima nekoliko mostova — dva glavna su Brankov most i Gazela i oba povezuju centar grada sa Novim Beogradom. Najduži most je Pančevački most, koji povezuje Beograd sa Banatom.
Luka Beograd se nalazi na Dunavu i namenjena je prvenstveno prometu roba, dok je pristanište na Savi namenjeno turističkim brodovima
ZDRAVSTVO
Sistem zdravstvene zaštite je u nadležnosti Republike Srbije - Ministarstvo zdravlja, a samo deo poslova obavlja Sekretarijat za zdravstvo.
U Beogradu se nalazi 59 zdravstvenih ustanova, i to: 16 domova zdravlja, 4 kliničko-bolnička centra, 3 specijalne bolnice, 5 klinika, 1 klinički centar, 14 zavoda i instituta sa stacionarom, 12 zavoda bez stacionara, 3 zavoda za zaštitu zdravlja i Apoteka "Beograd" sa 100 apoteka. Stacionarne zdravstvene ustanove raspolažu sa ukupno 12.035 standardnih bolesničkih postelja.
Postoji i veliki broj privatnih apoteka, ordinacija i klinika.
EKONOMIJA
Beograd je ekonomski najrazvijeniji deo Srbije. Više od 30 % BDP u Srbiji dolazi iz Beograda, koji daje više od 30 % radne snage u Srbiji. Tokom devedesetih godina 20. veka, grad je bio pod sankcijama Ujedinjenih nacija, kao i cela tadašnja SR Jugoslavija. Hiperinflacija jugoslovenskog dinara je takođe desetkovala ekonomiju grada.
Ekonomija grada se oporavlja raste brzo od 2000. godine, nakon pada režima Slobodana Miloševića i ukidanja sankcija UN. Sedište Narodne banke Srbije je u Beogradu. Glavne kompanije u Beogradu, između ostalih su: Jat Ervejz, Telekom Srbija, Telenor Srbija, Delta Holding, i mnoge druge.
Grad ima prvorazredni saobraćajni značaj, kao železničko i drumsko čvorište (panevropski koridor 10). Kao grad na ušću dveju reka, Beograd je i važno međunarodno rečno pristanište (panevropski koridor 7), a tu je i međunarodni aerodrom „Nikola Tesla“. Beograd je takođe značajan telekomunikacioni centar za fiksnu i mobilnu telefoniju i internet. U njemu su razvijeni značajni privredni i poljoprivredni kapaciteti, posebno metalska, metaloprerađivačka i elektronska industrija, zatim trgovina i bankarstvo. Na širem području Beograda, Smedereva i Pančeva, na obalama Dunava, locirana je slobodna trgovinska zona na površini od 2.000 kvadratnih metara.
Septembra 2006 prosečan dohodak u Beogradu je iznosio 40.891 dinar, što je najviši prosečni dohodak u Srbiji. Prosečna neto plata iznosila je 27.998 dinara.
 |
 |
 |
 |
 |
 |