FUTURIZAM

 

Futurizam se pojavio 1909. godine u Italiji. Naziv potice od latinske rijeci “futurum”- buducnost. Futurizam karakterise svestranost. Njegovi pobornici bavili su se politikom, literaturom, slikarstvom,skulpturom, muzikom, arhitekturom, filmom, a izmisljali su i nove umjetnosti (taktilizam-umjetnost buke); htijeli su revolucionirati cak i nacin ishrane (izdali su manifest futuristicke kuhinje), odbacivali su sve prirodno i povijesno sto stavlja covjeka u podredjen plozaj- bolesti, nesrece, smrt, stare institucije i vrijednosti, kao muzeje, biblioteke, stare gradove, koje su sve htjeli potopiti, spaliti, razrusiti. Da bi se covjek oslobodio svih tih ogranicenja, futuristi su trazili da on bude bezosjecajan, nemilosrdan i neustrasiv, i obozavali su nasilje i opasnosti koji ga mogu uciniti takvim.U drustvu je trebao da vlada teror sretnih, a umjetnost ne bi smjela biti drugo no agresija i svirepost. Proglasavali su se primitivcima jedne nove osjecajnosti identificirajuci toliko covjeka i masinu da su govorili kako ih bol covjekov ne zanima vise od boli jedne elektricne svjetiljke. Manifestom su proklamovali ljepotu brzine, smrt vremena i prostora i zivot u apsolutnoj, vjecnoj i svuda prisutnoj brzini. Pjesnik Marineti, vodja italijanskih futurista, napisao je: „ Svijet je obogacen novom ljepotom, ljepotom brzine. Trkacki automobil ljepsi je od Nike Samotracke.“ Izrazavanje dozivljaja brzine dovelo ih je do slicnih rezultata kao i kubiste. Zeleci ne samo prikazati, vec i izraziti pokret, brzinu ‚razbili’ su dvodimenzionalnost povrsine umnozavajuci i prozimajuci planove u kretanju. Time su ukinuli razmak izmedju predmeta i uspostavio se kontinuitet prostora razlicite gustoce. Cilj futurista je bio izraziti dinamiku modernog zivota, brzinu i efikasnost masine, pa su svoju paznju usmjerili na pokret i stvaranje opticke iluzije svjetlosti. Iako je futurizam uglavnom literarni pokret, on se ispoljio i u slikarstvu i skulpturi i dao je nekoliko znacajnih umjetnika, kao sto su Gino Severini, Giacomo Balla i Umberto Boccioni.


 

POVRATAK NA INDEX