Rana renesansa

Italija je odigrala vodeću ulogu u razvoju renesanse, i to pre svega grad Firenca, zatim i Padova, Rim, Venecija … sve do početka 16. veka, kad se nastavlja u celoj Evropi. Društveno uređenje je sličilo onom u antičkoj grčkoj, bilo je puno gradova-država koje su se utrkivale i ratovale jedna protiv druge. Ti gradovi- države su razvijali manufakturnu proizvodnju, trgovinu, geografska otkrića, štamparstvo (Gutenberg, 1440. godine) i nauku. Trgovina s udaljenim krajevima ruši stari strah od prostora i prirode kojim se sada pristupa na naučni način (ne kroz teološke dogme), tako se razvijaju: matematika, medicina …; otvaraju se prvi univreziteti (Padova i dr.)

Renesansa je prvo razdoblje u istoriji umetnosti koje je bilo svesno svoga postojanja i koje je samo sebi iskovalo ime (fr. Renaissance = preporod). U ovom razdoblju antika je smatrana vrhuncem čovekovih stvaralačkih snaga, pa sve umetnosti i nauke koje su cvetale u antici ponovno oživljavaju.

Umetnici po prvi put bivaju cenjeni i priznati kao stvaraoci. Renesansni čovek priznavao je da je doba klasike nepovratno mrtvo, a cilj mu je bio dostići ga I prevazići. U želji da potpuno odbaci srednji vek i preporodi antika u Evropi je počelo stvaranje modernog čoveka.

Gotika je otkrila čoveka i priznala svet; renesansni čovek nastavlja to poistovećivanjem sa svetom, ostvarujući harmoniju sveta i čoveka. Dakle, čovek se stavlja u jedan racionalni, realni, prostor koji je humaniziran. Ideal renesanse je u skladnom odnosu delova kompozicije. Renesansna kompozicija je trodimenzionalni prostor, u kojem, za razliku od magijskog i čudima ispunjenog sveta srednjeg veka, postoje samo moguće stvari i mogući odnosi. Tako nastaje jedna umetnost čija je karakteristika – realizam, a ne bilo kakav idealizam.