 |
Opis:
Srednjovjekovna zapadna filozofija
Srednjovjekovna zapadna filozofija okarakterisana je kao savez filozofije i hrišćanstva. Iz toga možemo zaključiti da je srednjovjekovna filozofija hrišćanska filozofija. Osnovna tema je odnos vjere i znanja, pored problema koji se rasplamsao na početku sholastike oko univerzalija i pitanja da li postoji nešto opšte ili je sve pojedinačno.
Prvo razdoblje srednjovjekovne zapadne filozofije se vremenski poklapa sa antikom.
Patristika (oko 2. vijeka- 7. vijeka)
Sveštenici (patresi) su se trudili da hrišćansko učenje izgrade uz pomoć antičke filozofije i da ga odbrane protiv paganstva. Najistaknutiji predstavnik hrišćanske filozofije u antici je Sveti Avgustin. Njegovo djelo predstavlja jedno od glavnih izvora srednjovjekovne filozofije.
Razdoblje koje počinje u 9. vijeku je sholastika.
Pod pojmom sholastika podrazumijeva se bave naukom na školski način (učitelji). Naglasak je na poučavanjima, a ne toliko na istraživanjima jer cilj nije bio da se dođe do novog znanja. Sholastikom je označena metoda kojom se pitanja ispituju u njihovim razlozima za i protiv. Nastava se izvodila kroz predavanja (lectio) i seminarske vježbe (disputatio). Obilježja sholastike su: regres, kritički odnos prema tradicionalnom znanju i njegovo dalje prenošenje.
U 12. vijeku osnivani su univerziteti kao centri duhovnog života. Prvi univerziteti su nastali u Evropi, prvo u Carigradu, te u Bolonji, Parizu...Podrazumijevali su 4 osnovna fakulteta: filozofiju, teologiju, pravo i medicinu. Obrazovanje je obuhvatalo 'trivium'- gramatiku, retoriku i dijalektika i 'kvadivium'- aritimetika, geometrija, muzika i astronomija. Poznata središta procvata univerziteta bila su u Parizu (grad filozofa) i Okfordu.
Antički uzori iz kojih nastaje skolastika su: Avgustin, neoplatonska tradicija, Boetije i Aristotelovi sabrani spisi.
Rana skolastika (11.-12. vijek) se bavi pitanjem: Pripada li opštim oznakama(vrstama i rodovima, npr. čovjek) neka realnost nezavisna od mišljenja ili postoje samo u mišljenju.
Za dalji razvoj filozofije veliki uticaj ima arapski svijet. Islamska kultura je sačuvala predanja grčke filozofije i grčka predanja su na zapad dospjela prevedena na arapski.
Aristotel predstavlja temelj visoke sholastike (12.-13. vijek). Međutim, neki su se suprotstavljali Aristotelu kao npr. franjevačka tradicija orijentisana na filozofiji Svetog Avgustina.
Toma Akvinski je pokušavao da poveže aristotelizam i hrišćansku filozofiju.
Majster Ekart je tradiciju srednjovjekovne mistike doveo do vrhunca (ona se bavi duhovnim putem do unutrašnjeg zrenja i ujedinjenja sa božanskim).
Kasna skolastika (14. vijek)- Vilijam Okam započinje kritiku metafizičkog sistema starih škola. Značajan je njegov rad kao nominaliste i doprinos razvoju prirodnih nauka.
Problem univerzalija je vezan za: Pitanje pripada li opštim oznakama neka realnost nezavisna od mišljenja ili postoje samo u mišljenju
Filozofija Tome Akvinskog je: Sistematski pokušaj povezivanja aristotelizma i hrišćanske filozofije
Kraj rane i početak zrele sholastike važan je po pojavi-Univerziteta
Na univerzitetima bilo je 4 temeljna fakulteta: Filozofija, teologija, pravo i medicina
Platonova akademija zatvorena je: 529 godine odredbom cara Justinijana
Rana sholastika je razdoblje: od 9 . do 12. Vijeka
Filozofi rane sholastike značajni su i oko pitanja:Univerzalija-Anselmo, Abelard, Roscelin
Visoka sholastika ili zrela sholastika je razdoblje: oko 12 .i 13. Vijeka
Najznačajniji predstavnik visoke ili zrele sholastike bio je-Toma Akvinski
Uz Tomu Akvinskog, visoku ili zrelu sholastiku, su odredili filozofi: Bonaventura, Albert Veliki
Kasna sholastika ili raspad sholastike je razdoblje: 14. Vijeka
Najznačajniji predstavnik kasne sholastike je: Vilijam Okam
Vjera i um su raznorodni tvrdila je: Kasna sholastika
|
