Branislav Nušić rođen je u Beogradu, 8. oktobra 1864, u trgovačkoj porodici. Djetinjstvo je proveo u Smederevu, gdje je i učio osnovnu školu; još tada osnovao je đačko pozorište, na čijoj je sceni i sam nastupao. Gimnaziju je završio 1882. u Beogradu. Od 1882. do 1886. studirao je prava, najprije u Gracu, potom u Beogradu, gdje je diplomirao. Za studentskih dana, u Beogradu, u domu književnika Jove Ilića, okupljenim prijateljima i istomišljenicima, čitao je svoju prvu komediju Narodni poslanik, koja će prvi put biti prikazana na sceni narodnog pozorišta u Beogradu tek 1896, zbog evidentnih satiričnih elemenata.
Kada je, 1887. objavio satiričnu pjesmu Dva raba, uperenu protiv kralja Milana Obrenovića, osuđen je na dvije godine zatvora. U Požarevcu, gdje je izdržao kaznu u trajanju od godinu dana pa je poslije bio pomilovan, napisao je komediju Protekcija. Nakon pomilovanja, 1889, pošto se odrekao antirežimskih stavova, dobio je službu u resoru Ministarstva inostranih djela pa je deset godina radio, kao pisar i prevodilac u našim konzulatima u Makedoniji i, kao vicekonzul u Prištini. Tokom službovanja u diplomatiji nikako nije prestajao da se zanima za literaturu i da piše. Sa Dragutinom Ilićem, 1891, ponovo je pokrenuo i uređivao časopis Prevodnica. Od 1899. bio je član uredništva časopisa Zvezda, koji je u Beogradu pokrenuo Janko Veselinović.
Iz diplomatske službe, 1900, Nušić prelazi u prosvjetnu: bio je najprije sekretar Ministarstva prosvjete, a potom, 1900-1902. dramaturg u upravi Narodnog pozorišta u Beogradu.
Od 1904. do 1905. Nušić se nalazio na čelu Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu; 1905. vratio se u Beograd, gdje se bavio publicistikom: pored ostalog sarađivao je u Politici u kojoj je obajvljivao duhovite kozerije, što ih je redovno potpisivao sa ’’Ben Akiba’’. Već tada važio je za vodećeg srpskog dramskog pisca. Prva njegova izvedena komedija je Protekcija (1889), da bi se za njom na sceni narodnog pozorišta u Beogradu, nizale premijere drugih njegovih scenskih djela.
Godine 1908. organizovao je masovne demonstracije u Beogradu protiv austrougarske aneksije Bosne i Hercegovine. Tada se intenzivno bavio novinarstvom: sarađivao je u listovima Samouprava, Tribina, Beogradske novine, Dnevnik, Straža i dr., a neke od njih povremeno je i uređivao. Sarađivao je i u šaljivim listovima: Brka, Ćosa, Satira, Telefon i dr. Sa Pavlom Marinkovićem 1912, obnovio je časopis Zvezda. Te godine učestvovao je u srpsko-bugarskom ratu, poslije kojeg je postao okružni načelnik u Bitolju. Godine 1913. uspješno je organizovao srpsko pozorište u Skoplju.
Sa srpskom vojskom, 1915. Nušić je prešao Albaniju i dospio na Krf. Od 1915. do 191. živio je kao emigrant u Italiji, Švajcarskoj i Francuskoj. Bolne utiske o velikoj tragediji srpskog naroda i njegovim stradanjima u prvom svjetskom ratu iznio je u knjizi Devetstopetnaesta (Beograd, 1921). Užasi rata ostavili su vidne tragove na njegovom dramskom stvaralaštvu: pored ostalih napisao je potresnu dramu Velika nedelja, prikazanu na sceni Narodnog pozorišta u Beogradu, 1929. Poslije prvog svjetskog rata napisao je drame za koje se inspirisao istorijskom prošlosti: Kneginja od Trabala , Nahod (prikazan u beogradskom Narodnom pozorištu, 1923) i Tomaida (Narodno pozorište u Sarajevu, 1926). Godine 1919. bio je imenovan za prvog načelnika novoosnovanog umjetničkog odjeljenja Ministarstva prosvjete u Beogradu.
Od 1925. do 1928. bio je upravnik Narodnog pozorišta u Sarajevu; 1929. postavljen je za bibliotekara Narodne skupštine u Beogradu, da bi ubrzo bio penzionisan. Za redovnog člana Srpske akademije nauka izabran je 1933. I u poznim godinama života bio je aktivan u javnom i kulturnom životu. Bio je osnivač i perdsjednik Udruženja jugoslovenskih dramskih autora(UJDA). U vrijeme prvih frontacija sa fašizmom, pridružio se naprednim snagama, te je predsjedavao jednom skupu demokratske inteligencije na Univerzitetu u Beogradu.
U razdoblju između dva rata, na sceni Narodnog pozorišta u Beogradu izvedena su mnoga Nušićeva djela. Iako je književni ugled stekao kao dramski pisac, naročito kao komediograf, Nušić se afirmisao i kao značajan prozaist-pripovjedač i putopisac. Njegovao je i literaturu namjenjenu djeci.
Školske 1930/31. godine Nušić je predavao retoriku na Vojnoj akademiji u Beogradu. Predavanja što ih je tada držao prikupio je i objevio u knjizi Retorika,nauka o besedništvu (Beograd 1938).
Za Nušićeva života objavljena su njegova Sabrana dela, u 25 knjiga (Beograd, 1931-1936). Drugo izdanje njegovih Sabranih dela, od kojeg je objavljeno ukupno 20 knjiga, započeto je 1935.
Umro je 1938. godine u Beogradu.
 |
 |
 |
 |
 |
 |