abc Internet osnove
Povezivanje računara /CONNECTION/

Jedan računar kao pojedinačna mašina ne znači puno, ali više umreženih računara čine moćnijim cio sistem i pojednostavljuju ga. Da bi više računara radilo kao jedna cjelina, kao jedan sistem, potrebno je podesiti ih i umrežiti. Umrežavanje računara je najviše potrebno preduzećima, ali je i individualna potreba velika. Sam sistem povezivanja na Internet je jedna vrsta umrežavanja. Na taj način korisnici mogu dijelite podatke, urđjaje, mailove, dokumenta, slike itd…
Računar kao jedna radna stanica koja nije u mreži može služiti samo pojedincu. Kada imate sistem sa više osoba ( radnika ) i kada oni moraju poslovno da komuniciraju, razmjenjuju podatke i resurse koje imaju to je bez mreže gotovo nemoguće.
Recimo da jedan računar prima mailove, drugi ima štampač, treći služiza komercijalne svrhe, četvrti za knjigovodstvo, na petom je WEB prezentacija, a u planu je proširenje ljudskih resursa kako bi se poboljšalja efikasnost i produktivnost u radu. U ovoj opciji to je skoro pa nemoguće ali ako se isprojektuje mreža i ako se računari umreže onda će svi korisnici računara moći da komuniciraju brzo, jedan štampač bi bio dostupan svima bez da se osobe zamjenjuju da nešto odštampaju, zajednički folder sa podacima koji smiju da se vide bi bio raspoloživ svima i svi korisnici bi u taj folder mogli da smještaju podatke i da iz njega preuzimaju druge podatke na doradu , obradu, jednostavno na korišćenje. Tako bi sa umrežavanjem računara sistem funkcionisao bolje i kvalitetnije.

Računari se mogu umrežiti na nekoliko načina a najpopularnije vrste umrežavanja su bežične – wirelless i žične preko UTP mrežnih kablova. Glavne komponente za umrežavanje su mrežni ruter i višeportni switch uredjaj, lan i wirelless mrežne kartice na računarima i laptopovim. Mogu se umrežiti kombinovano računari i laptopovi, mrežni štampači itd…


Slika 1. Elementi za povezivanje račuanra

Stoga,  neophodni elementi za povezivanje računara su:

  • Računar /HARDWARE/
  • SOFTWARE - odgovarajući KLIJENT PROGRAM /CLIENT SOFTWARE/.
  • Mrežna karta NIC /NETWORK INTERFACE CARD/.
  • Kabl /CABLE/

Za malu,mrežu oprema koja je potrebna nije skupa i lako se instalira. Svaki računar treba da ima mrežnu karticu. Potrebni su mrežni kablovi ( po pravilu UTP CAT5 ) sa konektorima i jedan switch.
Mrežna karta je uređaj koji omogućava da se računar povezuje sa drugim mrežnim aparatima ( drugim računarima i slično). Mrežni kabal služi za prenos signala od jednog do drugog mrežnog uređaja. Switch je uređaj koji služi za međusobno povezivanje više računara.
Treba uraditi fizičku implementaciju i obezbijediti mrežne protokole. Fizička implementacija predstavlja ugradnju i povezivanje mijrenih uređaja kablovima. Ako se povezuju dva računara potrebno je da svaki ima po mrežnu karticu i jedan kabal potrebne dužine koji je napravljen kao ukršteni. To je neophodno da bi se dvije kartice mogle direktno povezati, a da mreža radi.
Ako se povezuje više od dva računara potreban je i switch, uređaj kome je baš to namjena. Svi računari se spoje kablovima sa switch-em ( ovdje kablovi ne moraju biti ukršteni, novi switch-evi uglavnom umiju da rade bez obzira da li je kabal ukršten ili ne, ali ako kupujete kabal, kupujte neukršteni jer je to po standardu). Switch se brine o tome da usmjerava konekcije između računara i obezbjeđuje umrežavanje. Za razliku od hub-a ,koji se koristio prije pojave switch-a, čiji je protok 10Mb/s protok switch uređaja je 100mb/s.
Tek kada se na fizički postavljenu mrežu instaliraju mrežni protokoli mreža postaje funkcionalna. Protokoli se instaliraju na računare. Ima ih raznih, za razne potrebe, ali ono sto je najčešće potrebno to su internet protokol (TCP/IP) i Microsoft Networks. Prvi omogućava konekcije kako između lokalnih računara tako i prema Internetu, a Microsoft Networks omogućava dijeljenje datoteka i štampača u windows mreži. Oba protokola su instalirana prilikom instalacije Windows operativnog sistema i najčešće mreža sama proradi čim se izvrši fizičko povezivanje. Takva mreža predstavlja upravo ono što se i očekuje od male mreže povezanih dva do pet računara. Ovako može da radi i više računara ali već kod dvadesetak dolazi do usporenja i mreža se mora ozbiljnije projektovati.
Iako opisana mreža radi, dobro je uraditi još nekoliko podešavanja. Računari u TCP/IP mreži su određeni svojim mrežnim adresama. Te adrese se predstavljaju brojevima i to: jedna adresa ima dužinu od četiri bajta, a piše se kao četiri broja ( za svaki bajt po jedan ) odvojena tačkama. Tako, recimo adresa nekog računara može da bude 68.32.1.87. Da bi mreža bila kontrolisana, treba da se izvrši  dodijeljivanje adrese računarima koji su povezani. Kod malih mreža za početak najpraktičnije je koristiti statičke adrese ( određuje se i ručno podešava adresa ). Da bi adresa bila pravilno dodijeljena treba poznavati mnogo pravila i konvencija, ali evo dva prijedloga zasigurno ispravnih dodjela adresa:

  • Korištenje adrese 192.168.0.1, 192.168.0.2, 192.168.0.3 i tako sve do 192.168.0.254. Ne mogu se korsititi adrese 192.168.0.0 i 192.168.0.255 jer one imaju specijalnu namjenu. Takođe, ne može se izvršiti dodijeljivanje iste adrese za dva računara, ako to bude urađeno računari će prijaviti konflikt i jedan od njih će biti isključen iz mreže dok mu ne bude stavljena slobodna adresa. Bitna stvar, mrežna maska za ovakvu mrežu je 255.255.255.0. Ovo treba ukucati u polje Network mask. Mrežna maska pokazuje koliki broj bita u IP adresi čini adresu mreže.
  • Drugi primjer: može se koristiti i adrese 10.10.10.1 do 10.10.10.254 na isti način, mada nije baš po propisu.

Da bi se provjerio ispravn rad mreže, treba da se izvršava pingovanje računara međusobno. To znači da se u komandnom prozor Windows-a, u promptu otkuca: ping ip-adresa.
Ip-adresa je adresa nekog od računara u mreži. Ako ping radi, prikazaće se tri konekcije i vrijeme odziva pingovanog računara. To znači da veza između njih radi. Ako ping prijavi bilo šta drugo ili uopšte ne daje znake života, konekcija ne radi pa je neophodno provjeriti sve počev od kartica, kablova, konektora i instaliranih protokola.
N a p o m e n a: Kod bežične /WIRELESS/ mreže ne koristi se kabl ali mrežna karta mora imati antenu.
   


Slika 2. Serverske sale

O serverima

Ukoliko je potrebna ozbiljna mreža sa privilegijama pristupa i zaštitom podataka potreban je server koji bi sve to kontrolisao.
Umrežavanje dva računara u suštini je isto kao i umrežavanje mnogo računara, situacija je samo uprošćenija i mnogo inače bitnih pametara se može zanemariti. To naravno znači i da se ne može od male kućne mreže, koja košta malo i koristi najjednostavniju opremu, očekivati performanse kakve imaju velike ozbiljne mreže zasnovane na profesionalnoj opremi.

Da li se to može bez servera?
Podrazumijeva se da male mreže i nemaju server. Serveri su skupi i komplikovani, a treba ih i održavati. Obično, zahtjevi korisnika male mreže su takvi da im server uopšte nije ni potreban. Suštinski, neki od računara u mreži može biti proglašen serverom ali ne zato sto na njemu stvarno radi neki server nego više zato što ima neku ulogu glavnog u Najvažnije je znati da nikakav server nije neophodan za postavljanje mreže, a male mreže čak i rade u peer-to-peer režimu, što u suštini znači da su svi računari ravnopravni i imaju ulogu i klijenta i servera zavisno od potrebe ali o tome ne brine korisnik nego sam protokol za komunikaciju.
   


Slika 3. HOST-BASED mreža

HOST-BASED mreža
Mreža se sastoji od MAINFRAME računara u centru na koji su povezani terminali ( računari skromnijih mogućnosti ). MAINFRAM obavlja izračunavanje, a terminal služi kao interfejs sa korisnicima.

Za diskusiju: prednosti i nedostaci ovog rješenja.
   


Slika 4. PEER TO PEER mreža

Mreža ravnopravnih računara / PEER TO PEER NETWORK - P2P/
Kod ovog tipa mreže računari su ravnopravni i ne postoje namjenski serveri niti hijerarhija računara. Svi računari su jednaki tj. Ravnopravni. Svaki računar funkcioniše i kao klijent i kao server pa ne postoji administrator koji je odgovoran za cijelu mrežu. Korisnik svakog računara određuje koji se resursi na njegovom računaru mogu dijeliti na mreži.
   
 

Klijent server /CLIENT-SERVER/ koncepcija

Index