Umjetnost
"zlatnog doba" Holandije ima korijene u stilu slikanja koji je
cvjetao dva vijeka ranije u susjednoj Flandriji.Flamanski slikari unosili su
velike novine u pogledu stila,predmeta i tehnike.Narocito su razvili slikarstvo
uljanim bojama. Ima puno slicnosti izmedju flamanskog slikarstva 15. vijeka i
holandskog slikarstva 17. vijeka. U oba slucaja,zelja clanova imucne,kultivisane
i samouvjerene srednje klase za posjedovanjem umjetnickih dijela sve vise je
rasla.Odazvali su se brojni slikari,ali skoro nijedan vajar.Obe skole usvojile
su prepoznatljiv realisticki stil prikazujuci najsitnije detalje sa velikom
paznjom.Flamanski slikari su bili ti koji su dali podsticaj razvoju zanrova
portreta i pejzaza.
Zanr poznat kao istorijsko slikarstvo ukljucivao je i politicke,mitoloske,a
cesto i vjerske teme preuzete iz Biblije ili zivota svetaca. U Holandiji 17.
vijeka,ova vrsta slikarstva nije bila narocito popularna i opstajala je prije
zahvaljujuci tradiciji nego stvarnoj potraznji na trzistu.Gubila je tlo pred
zanrovima koji su bili u skladu sa ukusom novog srednjeg staleza ciji su
pripadnici vise voljeli portrete,pejzaze ili prizore iz svakodnevnog
zivota.Ipak,istorijsko slikarstvo i dalje je nalazilo poklonike u aristokratskim
krugovima i tamo gdje su ljudi bili sa renesansnom kulturom Italije.
Portretisanje se izdvijilo kao posebna vrsta slikarstva u 15. vijeku.U 17. vijeku, prilike na trzistu umjetnina u Holandiji kao i gradjanski duh mlade republike doveli su do novog razvoja u slikarstvu portreta.Rast imucnog srednjeg staleza rijesenog da napreduje u drustvu uveliko je prosirio trziste buducih kupaca (i modela) portreta.Izuzetno je upadljivo kako su u Holandiji narucioci portreta bili vecinom iz srednje klase,a ne iz starog plemstva. Aristokratski obicaji prezivjeli su samo u glavnom gradu,Hagu,gdje kraljevski dvor i nije bio narocito sjajan ili bogat.Jos jedna vazna osobina trzista bila je promjena u stavu: u nezavisnoj,kalvinistickoj Holandiji,pojedinci su tezili da budu cijenjeni prema zaslugama i ulozi koju su imali u drustvu.Stoga su zeljeli da budu prikazani kao radini,zasluzni gradjani,ili kao clanovi ustanovljenih drustvenih krugova,udruzenja ili dobrotvornih organizacija.
I u nauci i tehnologiji Holandija 17. vijeka bila je ispred vecine evropskih zemalja.Vizuelno opazanje,najvaznije pitanje za umjetnike,privlacilo je i paznju mnogih naucnika.U to vrijeme,postignut je veliki napredak u polju optike,ukljucujuci poboljsanja u izradi sociva (ciji je glavni proizvodjac Holandija postala) i napredak u razvoju mikroskopa.U nekim oblastima,nauka i umjetnost isle su ruku pod ruku,na primjer u izumu i upotrebi kamere obskure.To je bila sprava koja je projektovala sliku stvarnog svijeta na ravnu povrsinu tako da se mogla precrtati.Zapravo,kamera obskura oslobodila je umjetnike upotrebe geometrijske perspektive pri reprodukovanju nekog prizora.Realisticki rezultati postignuti uz pomoc kamere obskure narocito su vidljivi na slikama Jana Vermera.
Veliki broj holandskih pejzaza 17. vijeka danas se nalazi u
muzejima, galerijama i privaatnim zbirkama. Njihova kolicina je dokaz
popularnosti ovog zanra u Holandiji tog vremena. Pejzazi, kao i mrtve prirode
ili prizori iz svakodnevnog zivota, bili su veoma cijenjeni kao dio enterijera i
obicno su bili okaceni na istaknutim mijestima u domovima holandskih gradjanskih
porodica.Pejzazi su,osim toga,bili znatno jeftiniji od drugih vrsta slika-sto je
znacilo da su slikari pejzazisti cesto morali da se prihvataju i drugih poslova
kako bi prezivjeli.Holandski slikari pejzaza nisu pokusavali da uzdignu svoju
umjetnost uvodjenjem raznih simbolickih znacenja,vec su stvarali
prirodne,realisticne slike gradova i okoline. To je bilo ono sto su ljudi
voljeli i kupovali.
Najpoznatiji umjetnici u Holandiji u 17. vijeku su:
1.Rembrant Harmens van Rajn
2.Petar Paul Rubens
3.Jan Vermer
4.Frans Hals
|
|
|
|
|
|