Rastko Nemanjic je bio najmladji sin Stefana Nemanje.On se sa sedamnaest godina odrice uobicajenog ovozemaljskog zivota.Napustio je svoju udionu knezevinu da bi postao monah na Svetoj Gori.On zamjenjuje polozaj srpskog princa monaskim cinom.Saznavsi za Rastkov iznenadni odlazak, koji je on cuvao u tajnosti, Nemanja je poslao izabrani odred vojnika da ga vrate.Pronasli su ga u ruskom manastiru Svetog Pantejlemona, ali je Rastko odbio da se vrati. Uskoro je otuda presao u grcki manastir Vatoped, gdje se sa sedamnaest godina (1912) zamonasio i dobio ime Sava.Ubrzo se i sam Stefan Nemanja zamonasio i presao da zivi sa svojim najmladjim sinom. Sava od vizantijskog cara trazi “jedno zapustelo mestasce sa stvorim celijicu u ime moje, da koji dodju od zemlje otacastva moga, da imaju svoj si dom.`Vizantijski car mu je izasao u susret i 1198. godine Sava i njegov otac Simeon (zamonasen) osnivaju Hilandar, jedan od najznacajnijih srpskih manastira.
U medjuvremenu, nakon smrti Simeonove, bratoubilacki rat izmedju nasljednika Stefana i Vukana. Sava je trebao da izmiri zavadjenu bracu i to je uradio pred casnim mostima njihovog roditelja. Devetog februara 1207. godine mosti Nemanjine su prenesene u Studenicu njefovu zaduzbinu. Obavivsi sve zbog cega je dosao u Srbiju, Sava je namjeravao da se vrati u Hilandar, ali kako ga je brat Stefan zamolio da ne ide ida mu pomigne u vaznim poslovima, on je ostao i smjestio se u Studenici.Za potrebe ovog manastira sastavljen je Studenicki tipik po uzoru na ranije doneseni Hilandarski tipik.Zajedno sa Stefanom Nemanjicem, Sava podize manastir Zicu. Tu on uskoro (1217. godine) svog brata krunise za kralja koji postaje Stefan Prvovjencani. Par godina poslije toga Sava ide na veoma znacajan put u Nikeju u pratnji veceg broja srpskih monaha. Obratio se molbom caru Teodoru I i vaseljenskom patrijarhu da u drzavi Stefana Prvovjencanog osnuju posebnu arhiepiskopiju, kao i da nekog iz njegove monaske pratnje imenuju i posvete za arhiepiskopa.Car i patrijarh ispunili su ovu molbu, pa su za arhiepiskopa imenovali i posvetili Savu. On ih je, takodje, zamolio da srpsku crkvu ucine autokefalnom. I ova Savina molba je uslisena, pa je Srpska arhiepiskopija 1219. postala autokefalna (nezavisna).Bice to od ogromnog istorijskog znacaja za dalju sudbinu srpskog naroda i srpske crkve. Manastir Zica je posta sjediste arhiepiskopa. Cjelokupna djelatnost Srpske autokefalne crkve bila je usmjerena na potpunu hristijanizaciju srpskog naroda, na ucvrscivanje i produbljivanje ucenja koje propovijeda pravoslavna crkva. Za ostvarivanje takvog cilja bili su neophodni sposobni kadrovi za sta se blagovremeno pobrinuo arhiepiskop Sava i kao starjesina Hilandara i kao starjesina Studenice. Licno siroko i svestrano obrazovan u vremenu u kojem je zivio, Sava je u punom smislu rijeci bio ucitelj mnogim monasima, posebno kada je trebalo dati pouke o pravoj vjeri. Sastavio je Karejski, Hilandarski i Studenicki tipik, zatim napisao Zitije svetoga Simeona i svojevrstan kjizevni sastav Nomokanon (Zakonopravilo ili Krmcija svetoga Save). Umro je u Bugarskoj u povratku sa hodocasca na Hristov grob. Nakon sto su Turci zauzeli Srbiju Sinan pasa je, vidjeci koliko je Sava postovan od strane srpskog naroda, spalio njegove mosti na Vracaru u Beogradu. Medjutim tim njegivim postupkom slava Svetog Save je postala jos veca. Sveti Sava kao srpski prvi ucitelj, prosvjetitelj i arhiepiskop se u srpskom narodu slavi 27. januara i najcesca je skolska slava.
 |
 |
 |
 |
 |
 |