FRANCUSKA

Pomorska, ali i kontinentalna zemlja

Iako je povrsinski treca evrposka zemlja, Francuska posvom geografskom polozaju je jos znacajnija. Smjestena je izmedju Atlantskog okeana i Sredozemnog mora, Dvije najprometnije vodene povrsine na zemlji. Zato ona ima atlantski i mediteranski polozaj. Takav polozaj joj je omogucio povezanost sa cijelim svijetom, pa je sirenje francuskog uticaja i kulture i istorije bilo veoma jako. Francuska je zajedno sa Velikom Britanijom bila najveca kolonijalna sila svijeta. Pored izuzeto vaznog pomorskog polozaja, Francuska je istovremeno i kontinentalna zemlja. Ona je siroko naslonjena na srednju Evropu sa kojom je dobro povezana, narocito duz rijeke Rajne.

Francuska, Karta sobracajnica

Prva strana

Pretezno nizijska zemlja

Iako se u reljefu Francuske razlikuju stare gromadne i mlade vjenacne planine, vise od 60% njene teritorije je nizijski prostor. Na sjeveru je pariski basen, a na  zapadu ijugozapadu su ravnice uz glavne francuske rijeke Loaru, Garonu i Ronu.Stare gromadne planine zauzimaju centralni i sjeveroistocni dio zemlje. U centralnom dijelu je centralni masiv, a na sjeveroistoku su Vogezi u kojim ima zeljezne rude i Ardeni s bogatim nalazistima uglja. Mlade vjenacne planine Pirineji i Alpe se pruzaju u juznom i jugoistocnom pogranicnom prostoru Francuske. Zarazliku od starih gromadnih plaina koje su dobro rasclanjene i prohodne, mlade vjenacne su visoke i tesko prohodne. U francuskim Alpima nalazi se i najvisi vrh Evrope-Mon Blan.

     
                                            Mon Blan                                                                                                    Rijeka Sena

Zbog velikoe povrsine i polozaja izmedju Atlantika i Sredozemlja, na teritoriji Francuske vladaju razliciti klimatski uslovi. Osnovni tipovi klime su okeanska, mediteranska i kontinentalna, izmedju kojih postoje prelazne varijante klime.
Osim Rone, sve vece francuske rijeke se ulijevaju u Atlantski okean(Sena, Loara, Garona). One su plovne i medjusobno povezane kanalima, a na njihovim estruarima izgradjene su velike luke. Alpske i pirinejske rijeke imaju veliki pad, pa su pogodne za dobijanje hidroenergije.

Prva strana

Nizak prirastaj stanovnistva i neravnomjerna naseljeost

Francuska ima nizak prrodni prirastajstanovnistva, pa je proces iseljavanja dobrim dijelom zaustavljen. Visoko razvijena industrija i potrebe za radonomsnagomposljednjih decenija su dovele do useljavanja brojnog stanovnistva iz drugih evropskih zemalja, ali i iz Afrike. Danas u njoj zivi iradi oko 6 miliona stranaca, a vecina su Spanci, Italijani, portugalci, poljaci, te Srbi, a ima i Alziraca.U etniskom pogledu oko 95% stanovnistva Francuske su Francuzi. Samo u pogranicnim dijelovima ocuvale su se manjeetnicke grupe, kao sto su npr. Baski u Pirinejima, Korzikanci na Korzici, Flamanci na sjeveru, Alzasani na istoku i Bretonci u Bretanji.
Francuska spada u najredje naseljene zemlje zapadne Evrope, a razlike u prosjecnoj gustoci naseljenosti su velike. Najslabije su naseljena  poljoprivredna podrucja, gdje se broj stanovnika smanjuje zbog selenja u gradove. Najvece seobe stanovnistva sa sela odvijaju se u pravcu Pariza i njegove okoline, sto izaziva brojne teskoce. Gotovo tri cetvrtine francuskog stanovnistva zivi u gradovima, a najvise je malih i srednjih gradova. Pariz(oko 10 miliona stanovnika) je glavni grad Francuske, ciji kulturno istorijski uticaj i znacaj prelaze drzavne granice. Da bi se smanjio ogromni pritisak na useljavanje u podrucje Pariza, u novije vrijeme je zapoceto planiranje i usmjeravanje razvoja nove industrije i stanovnistva u druge gradove. Odabrano je osam gradova u razlicitim dijelovima Francuske koji ce se planski razvijati a to su: Lil, Lion, Nansi, Nant, Strazburg, Marselj, Bordo i Tuluz. Zbog takvog planskog razvoja gradova, vec je juzni dio Francuske, koji je bio najvece iseljenicko podrucje, postao podrucje velikog useljavanja.

Pariz nocu, pogled na Ajfelov toranj

Pariska vrata prema Jelisejskim poljima

Prva strana

Privredno razvijena zemlja ali sa regionalnim razlikama

Francuska u cjelini spada u privredno nerazvijene zemlje Evrope i svijeta. Medjutim, u pogledu prirodnih odlika, gustine naseljenosti i prvrednih obiljezja, medju pojedinim regionalnim cjelinama postoje razlike.
Pariski basen je privredno najrazvijeniji dio Francuske, zauzima gotovo cetvrtinu njene teritorije. To je raskrsnica drumskih i zeljeznickih saobracajnica i plovnih kanala koji Francusku povezuju sa Engleskom, te srednjom i sjevernom Evropom. Pariskibasen je regija napredne poljoprivrede, najjace industrije, turizma i trgovine u Francuskoj. To je najbolje obradjen prostor sa proizvodnjom zitarica, secerne repe, te grozdja i voca u podrucju Sampanj i Burgonj. U sredistu ove regije je smjesten najveci grad Francuske,Pariz, u kome zivi gotovo svaki peti stanovnik. To je svjetski grad nauke i umjetnosti, star vise od 2000 godina. Zapadno od Pariza, na rijeci Seni, razvila se luka Ruan, a na njenom uscu jedna od najpoznatijih francuskih luka L' Avr.
Podrucje sjevera isjeveroistoka su tipicno industrijski prostori Francuske. Obuhvataju prostor starih Ardena i Vogeza, Lorena i dolinu granicne rijeke Rajne. Na bogatim nalazistima kamenog uglja, zeljezne rude i kalijeve soli razvila se crna metalurgija, masinska, tekstilna i hemijska industrija. U novije vrijeme industrijski se razvoj sve vise koncentrise u priobalnom pojasu. Na bazi uvazenih sirovina iz Afrike i Juzne Amerike grade se rafinerije i razvija petrohemijska industrija.Glavni gradski centri ovog dijela Francuske su Lil sa tekstilnom industrijom, Strazbur vazno zeljeznicko cvoriste i rijecna luka sa brodogradnjom, te Nansi centar teske industrije.
Atlantska Francuska obuhvata Normandiju i Bretanju, te niziju uz dolinu Loare. Ovaj dio zemlje je pod najjacim uticajem Atlantskog okeana. Zato je ovo podrucje obraslo bujnim livadama i pasnjacima pogodnim za razvoj stocarstva. U priobalnom pojasu stanovnistvo se pretezno bavi ribolovom. Razvila se moderna prehrambena industrija. Glavni i najveci centar je Nant, smjesten na uscu Loare. To je veliki Lucki grad sa razvijenom raznovrsnom industrijom, narocito brodogradnjom.
Akvitanski basen zauzima jugozapadni dio Francuske. Prostire se izmedju Centralnog masiva, Pirineja i Atlantskog okeana. To je slabije razvijen dio zemlje, gdje je vocarstvo i vinogradarstvo najznacajnija djelatnost stanovnistva. Grad Bordo je poznat centar trgovine vinom i jedna od vaznijih luka smjesten na uscu rijeke Zironde.
Sredozemna Francuska zajedno sa padinama Alpa je tipicno turisticko podrucje. S jedne strane Azurna obala je najpoznatija i najstarija turisticka regija svijeta, a s druge strane , francuske Alpe sa poznati centrom Grenoblom spadaju u najljepsa i najposjecenija zimsko-turisticka podrucja. Kan, Nica i Monte Karlo su poznati turisticki centri sirom svijeta. Na sjeveru ovog podrucja, u Ronsko-sonskoj dolini razvio se jedan od najvaznijih industrijskih centara u zemlji-Lion (tekstilna, prehrambena, elektronska, automobilska, hemijska industrija) i nesto sjevernije Dizon, vazna saobracajna raskrsnica. Sredozemnoj Francuskoj pripada i ostrvo Korzika. To je planinski i slabo naseljem prostor, poznat postocarstvu i turizmu.

Monte Karlo

Nica

Prva strana