O gradu
London je najveći grad i prestonica Ujedinjenog Kraljevsta, drugi najveći grad u Evropi posle Moskve, sa 7.172.091 stanovnika po poslednjem popisu, 2001. godine. Leži na obalama Temze vu jugoistočnoj Engleskoj. Zahvaljujući plimi, iako udaljen 70 km od mora, razvio se u veliku luku (po prometu četvrta u svetu), opremljenu najsavremenijim uređajima za plovidbu, utovar i istovar robe. Ovaj grad je saobraćajno, trgovačko, industrijsko i kulturno središte. U njemu se nalaze brojne kulturno-istorijske znamenitosti kao što su (Parlament, Tauer, Tauerbridž, katedrala Sv. Pavla, Vestminsterska opatija, Tejt galerije, Nacionalna galerija, Britanski muzej, Univerzitet, Biblioteka i dr.). Bankarsko je središte svetskog značaja i središte znamenitih međunarodnih događaja. Takođe predstavlja sedište Komonvelta. Raznovrsna industrija (daje 25% ukupnih proizvoda Vel. Britanije).
Budući da je područje Londona naseljeno već oko dva milenijuma teško je precizno definisati dokle se on zapravo proteže. Istorijski centar Londona je njegov veoma mali deo koji nosi ime Grad London (City of London). Administrativno govoreći, Grad London zapravo i jeste grad koji čak ima i sopstvene policijske snage nazavisne od Metropolitan Policije. Ostatak Londona je administrativno podeljen u 32 opštine (municipalities) od kojih jedna ima status grada i to je Grad Vestminster (City of Westminster). Bitno je naglasiti da status grada dodeljuje monarh, te da je ovo više tradicionalna počast nego što je suštinski iskaz autonomije neke zajednice.
Konkretnije, za geografsku definiciju Londona kao grada se često koristi termin Širi London. Širi London je ujedno i najviši administrativni stepen londonske autonomije i čini jednu od 9 regija Engleske.
Iako nezvanično, opšte-prihvaćena granica Šireg Londona (koji postaje sinoniman sa Londonom) je kružni M25 autoput koji sa svih strana opkružuje grad.
Centar Londona su prvi put obeležili Rimljani Londonskim kamenom. Uzima se da je današnji centar blizu Charing Cross-a sa koordinatama .
Interesantna je i činjenica da je London, budući da Britanija nema strog pisani ustav, zapravo samo de facto prestonica jer to nigde nije ozvaničeno u strogoj formi.
Grad Londinium osnovali su Rimljani
oko 50. godine posle
Hrista i iako nema dokaza o postojanju naselja pre toga, veruje se da naziv
potiče iz perioda pre dolaska Rimljana.
London, prestonica kraljevstva Eseksa, najveći značaj dobija u doba Alfreda
Velikog. Godine 1191. dobija samoupravu. Otada će politički i ekonomski značaj
Londona neprestano rasti, uprkos velikom požaru iz 1666 godine. U XIX veku
prerasta u svetsku metropolu u kojoj su sklapani mnogobrojni međunarodni ugovori
i održavane mnogobrojne konferencije. Teško je stradao od bombardovanja u Drugom
svetskom ratu.
Većina gradova svoj nastanak vezuje za neku rijeku, a za London je to estuar rijeke Temze. Najstariji tragovi naseljenosti potiču od rimskog perioda na mjestu današnjeg Sitija, gdje su Rimljani osnovali Londiniuum, trgovačko naselje, strategiski važno kao polazište daljih osvajanja u Britaniji. Razoreno je u V vijeku, u vrijeme prodora Anglo-Saksonaca. Od tada je imao burnu istoriju u kojoj je prestonica malih anglosaksonskih kraljevina. Status slobodnog grada dobio je 1911 g., a zvanična prestonica Engleske je od 1327g. U XVI vijeku ima 100000 stanovnika. Razvijao se kao značajan trgovački grad, luka i centar proizvodnje sukna. Otkrućem Amerike, kad počinje veće vrednovanje Atlantske obale, u XVII i XVIII vijeku razvojem industrije i jačanjem kolonijalne moći, ove pomorske sile, London postaje i svjetska prestolnica. Godine 1831. imao je 1.500.000 stanovnika i bio prvi milionski grad u Evropi. Grad je rastao sa porastom britanske moći. Početkom XX vijeka, Britanci posjeduju 2/3 svih kolonijalnih posjeda, pa nije čudo što se Englezi više od bilo kog naroda u bilo kom kraju svjeta osjećaju kao kod kuće. Izgradnja željezničkih pruga i kanala u zaleđu pospješuju dalji razvoj grada, koji je najznačajnija luka sve do 30-tih godina XX vijeka, kada mu primat preuzimaju Njujork i Roterdam. Grad je 1992.g. imao 7.500.000 stanovnika, a pred drugi Svjetski rat 8.000.000 stanovnika.
Danas London ima oko 6.700.000 stanovnika i taj broj stagnira. Grad London je politički, kulturni, komercijalni i finansiski centar. Oko 2/3 svih stanovnika grada radi u tercijalnim djelatnostima, a u njegovoj industriji procjenjuje se da radi oko 1/4 stanovnika Velike Britanije.
Izvršna vlast u Londonu je podeljena između Uprave Šireg Londona (en. Greater London Authority) i opštinskih samouprava.
Uprava Šireg Londona je odgovarna za strateško planiranje, ekonomski razvoj, policiju, protivpožarnu zaštitu i transport na nivou celog Šireg Londona. Na čelu Uprave nalazi se gradonačelnik koji ima izvršnu vlast i široku slobodu delovanja. Bira se direktno na izborima. Drugi deo Uprave čini Skupština čija je uloga pretežno nadzorna i konsultativna. Skupština ima moć da dvotrećinskom većinom odbije gradonačelnikov predlog budžeta. Uprava Šireg Londona je novijeg datuma i osnovan je 2000. Zamenio je raniji organ - Savet Šireg Londona. Ken Livingston (en. Ken Livingstone) je trenutni gradonačelnik i služi svoj drugi mandat. Kada je izabran po prvi put (2000.) bio je prvi direktno izabrani gradonačelnik bilo kog grada u UK.
Opštinske samouprave su zadužene za sve ostale aspekte upravljanja. Izuzetak je zdravstvo kojim se upravlja sa nacionalnog nivoa. Opštinskih samouprava ima 32. Gradom London, koji uživa tradicionalan stepen autonomije, upravlja Korporacija Londona i Lord gradonačelnik. U skladu sa tim, Grad London ima sopstvenu policiju koja nije pod kontrolom Uprave Šireg Londona odnosno nije deo Metropolitan Policije.
Za London je britanskom Parlamentu rezervisano 74 poslaničkih mesta.
 |
 |
 |
 |
 |
 |