| O AFRICI |
|
| RELJEF | |
| KLIMA | |
| STANOVNISTVO | |
| DRZAVE |
Afrika takodje spada u kontinente Starog svijeta.Zbog svoje nepristupacnosti najveci dio Afrike bio je nepoznat Evropljanima sve do druge polovine XIX vijeka.Poznati su bili samo sredozemno primorje i dolina rijeke Nila.Povrsina Afrike je 30 miliona km kvadratnih.Afrika zauzima centralno mjesto medju ostalim kontinentima,sto joj daje veoma povoljan geografski polozaj.
 |
 |
 |
Afrika je kontinent sa najslabije razudjenim obalama.Najveci zalivi su:Gvinejski na Atlantiku,Gobeski i Sidra na Sredozemlju.Jedino vece poluostrvo je Somalija na sjeveroistoku kontinenta.Ako se posmatra u cjelini,Afrika je prostrana visoravan.Ona je sastavljena od starih stijena,koje leze na nadmorskoj visini do 2000 m.Sa nje se uzdizu visoke gromadne planineizmedju kojih se nalaze spusteni baseni.U reljefu se izdvajaju dvije velike cjeline:niska i visoka Afrika.Niska obuhvata sjeverni i zapadni dio kontinenta.Najveci dio tog prostora sacinjava pjescana pustinja Sahara.Na krajnjem sjeveru kontinenta nalaze se mlade planine Atlas.Visoka Afrika obuhvata istocne i juzne dijelove kontinenta,a sastoji se od visoravni iznad 1000m nadmorske visine.Posebno se isticu Etiopska i Jezerska visoravan,koje su ispresijecane dubokim dolinama.Na istoku kontinenta nalaze se najvise planine:Kilimandzaro,Kenija i Ruvenzori.One su vulkanskog porijekla.Sve ostale planine su gromadne,medju kojima se istice Drakensko gorje na jugoistoku.Specificnost reljefa Afrike su prostrani baseni oko rijeke Kongo i Nigera,jezera Cad i pustinje Kalahari.U priobalnom dijelu Afrike nalaze se nizije.
 |
 |
 |
Afrika je najtopliji continent.Skoro po sredini presjeca ga Ekvator,pa se njene teritorije nalaze izmedju Sjevernog i Juznog povratnika,odnosno u zarkom pojasu.Samo najsjeverniji i juzni dijelovi Afrike smjesteni su u umjerenom toplotnom pojasu.To je razlog sto je afrika najtopliji kontinent,i sto su klimatske oblasti u odnosi na Ekvator prema sjeveru i jugu rasporedjene zonalno i simetricno.Do 5 stepeni sj i ju geografske sirine vlada ekvatorijalna klima cije su osobine jedno godisnje doba-ljeto,a prosjecna godisnja temperature krece se od 24 do 28 stepeni.Vlaznost vazduha je velika s obzirom da su obilne kise svakodnevna pojava.Vruc vazduh i velika vlaznost lose uticu na zdravlje ljudi,pa pojas ekvatorijalne klime zovu jos I zelenom pustinjom.Od pojasa ekvatorijalne klime sjeverno i juzno do 12. stepena geografske sirine prostire se pojas tropske-savanske klime,gdje se smjenjuju 2 kisna i 2 susna perioda.Oni se u okolini povratnika spajaju u jedno kisno i jedno susno razdoblje.U dijelu Afrike oko povratnika,gdje duvaju vruci i suvi vjetrovi-pasati,nastao je pojaspolupustinjske klime na koji se nastavlja pojas pustinjske klime.U toj oblasti nastala je najveca pustinja na svijetu-Sahara,a u juznom dijelu kontinenta pustinja Kalahari.Jedina mjesta gdje je u pustinjama moguc zivot su oaze.Na krajnjem sjeveru i krajnjem jugu Afrike prostire se pojas suptropske klime.Ljeta su u tom dijelu kontinenta topla i suva,a zime blage i kisovite.Padavine su najznacajniji klimatski faktor koji utice na biljni svijet.Tamo gdje ih ima u izobilju,biljni svijet je bujan i obrnuto.U oblasti ekvatora gdje kise padaju svaki dan i gdje su u toku cijele godine temperature visoke,rastu tropske kisne sume – presume,u kojima uspjevaju mnoge brojne biljne vrste rasporedjene po spratovima.Uz rijeke,gdje sunceva svijetlost lakse prodire do tla,nastale su dzungle ili guste sume.U njima zive brojne zivotinjske vrste:majmuni,ptice,gmizavci i insekti.Zbog sve vece sjece drveca njihov zivotni prostor se stalno suzava.Postoji I biljni svijet visokih trava-savana,koje rastu I do 2 m visine.Od drveca uspjevaju akacija i baobab.Susni period traje veci dio godine,pa su se razvile i oblasti niskih trava-stepe.Polupustinjske oblasti nalaze se uglavnom na jugu Afrike.U njima drveca gotovo i da nema.Sredozemna biljna oblast nalazi se na krajnjem sjeveru i jugu Afrike.Zbog vlazne i tople klime u ovoj oblasti raste zimzelena vegetacija.Na mjestu nekadasnjih suma danas se prostiru oblasti makija ili zakrzljalog zbunja.U vlaznim podrucjima oko ekvatora rijeke imaju obilje vode u toku cijele godine npr, rijeka Kongo.U pustinjskim predjelima Afrike rijeke poteku samo za vrijeme velikih pljuskova, a suva rijecna korita zovu se Vadi.Najznacajnije rijeke Afrike su:Nil,Niger,Zambezi,Oranje i Limpopo.
 |
 |
 |
Afrika danas ima oko 795 miliona stanovnika,sto je u velikoj nesrazmjeri sa ogromnim prostorom koji obuhvata.Gustina naseljenosti je 24 ctanovnika na km kvadratni.Nakon oslobodjenja od kolonijalne vlasti i poboljsanja zdravstvenih uslova u Africi je prirodni prirast broja stanovnika najveci na svijetu.Zato u vecini drzava mladog stanovnistva ima od 35-50% od ukupne populacije.Najgusce naseljeni dijelovi Afrike su dolina Nila,Sredozemno primorje,jugoistocni dio kontinenta i oaze-zelena ostrva u pustinjama.Stanovnistvo Afrike moze se podijeliti u tri glavne skupine.Najbrojniju skupinu predstavljaju crnci,koji zive juzno od Sahare.Crnacko stanovnistvo dijeli se na Sudaske i Bantu crnce.Sudanski crnci zive na prostoru visoravni Sudana i bave se zemljoradnjom i stocarstvom.Bantu crnci zive u Juznoj Africi izmjesani su sa drugim narodima:Busmanima i Hotentotima,a ima ih i u drugim dijelovima kontinenta.U prasumama Afrike zive malobrojni Pigmeji.Posto u Africi zivi 80% crnaca,odgovara joj jos i naziv crni kontinent.Drugu grupu stanovnika cini hamitsko-semitska skupina.Oni su bijelci i naseljavaju predjele sjeverno od Sahare.Medju Semitima najbrojniji su Arapi,a medji Hamitima treba pomenuti:Berbere,Tuareze,Egipcane,Kabile,Etiopljane i Somalijce.Svi oni zive mjesani sa crnackim stanovnistvom.Trecu skupinu stanovnika cine doseljenici sa drugih kontinenata:Evropljani,Malajci i Indijci.Oni naseljavaju krajnji jug i sjever Afrike.
 |
 |
 |
Burundi
Komori
Dzibuti
Еritreja
Еtiopija
Kenija
Маdagaskar
Маlavi
Мauricijus
Мajot
Мozambik
Reinion
Ruanda
Sejseli
Somalijaa
Tanzanija
Uganda
Zambija
Zimbabve
Angola
Kamerun
Centralnoafricka Republika
Cad
Kongo
DM Kongo
Ekvatorijalna Gvineja
Gabon
Sao Tome i Principe
Аlzir
Egipat
Libija
Sudan
Еritreja
Еtiopija
Тunis
Maroko
Kanarska ostrva
Santa Kruz de Тenerife
Seuta
Madeira
Melilja
Bocvane
Lesoto
Namibija
Juznoafricka republika
Svazilend
Benin
Zelenortska ostrva
Obala Slonovace
Gambija
Gana
Gvineja
Gvineja Bisao
Liberija
Маli
Маuritanija
Niger
Nigerija
Sveta Jelena
Senegal
Тogo
 |
 |
 |
 |
 |
 |