Rusija
se obicno dijeli na zapadni evropski (oko 3,5 mil. kmē) i istocni azijski dio -
Sibir (13,5 mil. kmē). Prirodnu granicu ovih dvaju dijelova cini gorje Ural koje
se prostire u smjeru sjever - jug u duzini od oko 2000 km od Sjevernog ledenog
mora do granice s Kazahstanom.Najveci dio evropskog dijela Rusije zauzima
Istocnoeuropska ravnica, s nizinskim reljefom koji samo ponegdje prelazi u
uzvisine (Valdajska i Srednjeruska na zapadu, Privolzje uz srednji tok Volge)
ciji vrhovi ne prelaze 200 - 400 m. Kroz ovu nizinu protjece Volga (3.688 km),
privredno i kulturalno najvaznija ruska rijeka. Prevladava kontinentalna klima
koja na krajnjem sjeveru prelazi u polarnu, a u uskom pojasu crnomorskog
priobalja u mediteransku. Od sjevera prema jugu redaju se pojasevi crnogoricne
sume, mijesane sume, prijelazne sumsko-stepske zone, te stepa pokrivena plodnom
crnicom (cernozemom). Uz obale Kaspijskog mora zbog jakog isparavanja prisutna
je i polupustinja.Na krajnjem jugu evropske Rusije granicu s Gruzijom i Azerbejdzanom cini gorje Kavkaz s najvisom tackom Rusije, Elbrusom (5.633 m). Na zapadu Sibira prostire se velika Zapadnosibirska ravnica kroz koju protice najduza ruska rijeka Ob (s Irtisem 5568 km, 5. na svijetu). Izmedju rijeke Jenisej na zapadu Lene na istoku nalazi se Srednjesibirska visoravan s vrhovima do 1700 m. Srednjejakutska ravnica kroz koju protjece Lena dijeli ovu visoravan od planinskih lanaca istocnog Sibira. Na jugu i istoku Sibira do obala Tihog okeana prevladava planinski reljef s lancima ciji su vrhovi uglavnom iznad 2000 m (Beluha u Altajskom lancu - 4.506 m, Kljucevska Sopka na Kamcatki - 4.750 m). Ovdje se nalazi i najvece i najdublje rusko jezero - Bajkalsko (31.500 kmē, dubina 1.637 m, najdublje na svijetu).Klima veceg dijela Sibira je vrlo ostra kontinentalna koja na sjeveru prelazi u polarnu, a na vecim nadmorskim visinima u planinsku. Prevladavaju guste crnogoricne sume - tajge, sa zonama oskudne vegetacije - tundrama - i zonama trajnog leda na krajnjem sjeveru. Ruski daleki istok ima monsunsku klimu.
Velike
udaljenosti i cesto surovi klimatski uvjeti uvelike su uticali su na razvoj
transportne infrastrukture u Rusiji. U prevozu roba, a i putnika jos uvijek
dominantnu ulogu ima zeljeznica. Zeljeznicka mreza ima 87.000 km pruga u javnoj
upotrebi i 63.000 km industrijskih pruga. Udio zeljeznice u ukupnom prevozu robe
je 83,2procenat, a putnika 40,9procenat. U Rusiji se nalazi i najduza svjetska
zeljeznicka pruga, 9.289 km duga Transsibirska zeljeznica koja povezuje Moskvu i
Vladivostok na Tihom okeanu.Iako je cestovna infrastruktura u prilicno losem
stanju, bez savremenih autoputeva, cestovni prevoz je u usponu. Automobil je
danas u Rusiji sve manje statusni simbol, osobito u velikim gradovima sto dovodi
do velikih guzvi i jedne od najvecih stopa smrtnosti u cestovnim prometnim
nesrecama u Evropi.Zracni prevoz je u stalnom porastu pa ima dominantnu ulogu u
putnickom prevozu na relacijama vecim od 1.500 km. Najvece zrakoplovne tvrtke su
Aeroflot (5,8 mil. putnika u 2003), zatim Sibir (Novosibirsk i moskovsko
Domodjedovo, 3,4 mil.), Pulkovo (Sankt Peterburg) i KrasAir (Krasnojarsk).Petnaest godina nakon propasti komunizma ruska ekonomija se priblizila ekonomiji srednje razvijenih zemalja slobodnog trzista. Danas ona ima visoku stopu rasta BDP-a (u 2004 7,1procenat godisnje) i relativno visoku inflaciju (oko 11,7procenat). Ipak, i danas su u Rusiji uocljivi ostaci starog, komunistickog sistema.Na danasnju sliku ekonomije je uticala i brza privatizacija nekih unosnijih drzavnih poduzeca pocetkom devedesetih. Njih je preuzela nekolicina poduzetnika povezana s tadasnjom politickom elitom (oligarsi). U posljednje vrijeme neki su oligarsi bili prisiljeni odreci se kontrole nad svojim tvrtkama, a neki su i zatvoreni ili su emigrirali. Veliki koncerni i dalje dominiraju ruskim privrednim krajolikom, a drzava najavljuje mjere za poticanje malog i srednjeg poduzetnistva.Danas se ruska ekonomija uglavnom temelji na dvama stubovima: izvozu energenata (nafte i zemnog plina) i sirovina te rastucoj domacoj potrosnji. Tradicionalna sovjetska metalurgija i s njom povezana proizvodnja masina, automobila i aviona prezivljavaju zahvaljujuci visokim carinama koje sprjecavaju uvoz jeftinijih i kvalitetnijih inozemnih proizvoda. Mnoge tvornice preorijentirale su se na saradnju sa zapadnim kompanijama i licencnu proizvodnju stranih proizvoda (inomarke).Propast sovjetskog centralnog planiranja dovela je i do izrazite neravnoteze u razvoju pojedinih regija. Najvise stranih investicija i najbrzi privredni rast imaju Moskva i Peterburg. Razlike u prosjecnom dohotku stanovnika prijestolnice i provincija su i do deset puta.
Prema popisu stanovnistva iz 2002 najbrojniji su Rusi (79,8procenat), slijede Tatari (3,8procenat), Ukrajinci (2,0procenat), Baskiri (1,2procenat) Cuvasi (1,1procenat) i Ceceni (0,9procenat). Jos 17 etnickih grupa ima vise od 400 hiljada pripadnika. Ruski jezik je izrazito dominantan, i njime se sluzi 98procenat stanovnistva.Podaci o vjerskom sastavu su nepouzdani jer se vjera ne ispituje u popisima stanovnistva. Samo je manji dio populacije aktivno religiozan, a dominiraju tradicionalne vjerske zajednice: Ruska pravoslavna crkva kojoj pripada slavensko stanovnistvo, te islamska zajednica kojoj pripadaju neki narodi turskog porijekla (Tatari, Baskiri i dr.) i vecina naroda sjevernog Kavkaza (Ceceni, Ingusi i dr.).Gradskog stanovnistva ima 72,4procenat, seoskog 27,6procenat. Dobni sastav je slijedeci: 0-19 25,2 procenat, 20-59 56,3procenat, 60 i vise 18,5
