Ruska
Federacija illi Rusija je drzava koja se prostire preko ogromnih prostranstava
istocne Evrope i sjeverne Azije. Sa povrsinom od 17.075.400 km˛ (6.595.600 mi˛),
Rusija je najveca drzava na svijetu, pokrivajuci skoro duplo vecu teritoriju od
Kanade, Kine, ili Sjedinjenih Americkih Drzava. Po broju stanovnika je sedma na
svijetu poslije Kine, Indije, SAD, Indonezije, Brazila i Pakistana.Nekada
najistaknutija republika SSSR-a, Rusija je postala nezavisna drzava po raspadu
SSSR-a, decembra 1991. Pod sovjetskim sistemom, zvala se Ruska Sovjetska
Federativna Socijalisticka Republika (RSFSR).Vecina povrsine, stanovnistva i industrijske proizvodnje SSSR-a, nekada jedne od dvije svjetske supersile, otpada na Rusiju. Zbog toga, i po raspadu Sovjetskog Saveza, Rusija igra znacajnu ulogu na svjetskoj sceni. Ova uloga, iako znacajna, jos nema ulogu nekadasnjeg SSSR-a.Podrucja na kojima su zivjeli istocni Slaveni prvi su u jedinstvenu drzavu ujedinili Varjazi, vjerovatno doseljenici iz Skandinavije. Prvi zabiljezeni varjaski vladar bio je Rurik, okrunjen oko 860, a njegovi su nasljednici prenijeli prijestolje iz Novgoroda na sjeveru danasnje Rusije u Kijev, danas glavni grad Ukrajine.Kijevska Rusija bila je jedna od najvecih drzava tadasnje Evrope sa privredom baziranoj na trgovini medju Skandinavijom i Bizantom. Odlucujucim za kasniju historiju istocnih Slavena pokazalo se prihvatanje Pravoslavlja kao drzavne religije 988 u doba velikog kneza Vladimira, koje je za posljedicu imalo snaznu vezu crkve i drzave i izolaciju od katolickog, a kasnije i protestantskog ostatka Evrope.
Invazija Mongola u 12. vijeku dovela je do raspada vec oslabljene Kijevske Rusije na veci broj neovisnih knezevstava, medju kojima se u 14. vijeku pocinje isticati Moskovsko knezevstvo. Moskva je, oslanjanjuci se na svoje dobre odnose s tatarskim osvajacima, zapocela sirenje na okolna podrucja. Ekspanzija je ubrzana pod velikim knezevima Ivanom III. (1462 - 1505) koji je udvostrucio drzavni teritorij na racun susjednih drzava i oslobodio Moskvu od Tatara, i Ivanom IV. Groznim (1547 - 1584), prvim ruskim vladarem koji se okrunio za cara.Drzava je nakon smrti Ivana Groznog potonula u borbu za njegovo naslijedje koja je trajala sve do 1613 kada na vlast dolazi dinastija Romanov. Rusija je dozivjela preporod za vladanja Petra I. Velikog (1682 - 1725). koji je u mladosti putovao po Zapadnoj Evropi i odlucio reformirati Rusiju po zapadnim uzorima. Velike promjene dozivjela je drzavna uprava, obrazovanje, vojska, osnovana je mornarica, a glavni grad je umjesto Moskve postao novoosnovani Sankt Peterburg (1703) na uscu rijeke Neve u Finski zaljev.
U sljedeca dva vijeka Rusija je nizom ratova prosirila svoj teritorij kolonizirajuci, za razliku od zapadnoevropskih drzava, susjedna podrucja. Na zapadu je zauzela Finsku, balticke zemlje,Poljsku, Bjelorusiju i najveci dio Ukrajine. Na jugu je svoje podrucje prosirila na Zakavkazje do sjeverne Armenije, te na najveci dio srednje Azije. Na istoku je ruska kolonizacija doprla do sjevernoamericke Aljaske, koja je 1867 prodana SAD-u. Osobito je sirenju drzavnog teritorija pridonijela Katarina II. Velika (1762 - 1796) vjestim kombiniranjem diplomacije i ratovanja.Devetnaesti vijek obiljezen je i sve jacim zahtjevima srednje klase za udjelom u vlasti, s povremenim izljevima politickog nasilja (pobuna dekabrista 1825, atentat na cara Aleksandra II 1881) pracenim valovima drzavne represije. Nakon revolucije 1905 Rusija je dobila predstavnicko tijelo, Dumu, sto je donekle ublazilo politicke tenzije.
Lose
stanje na ratistu u prvom svjetskom ratu, prijeteci kolaps privrede i pad
popularnosti prisilili su cara Nikolaja II na abdikaciju i u februaru 1917
Rusija je postala republika. Vlade kneza Lvova i Aleksandra Kerenskog nisu se
uspjele ucvrstiti na vlasti pa je 1917 drzavnim udarom vlast preuzela stranka
boljsevika - komunista predvodjena Vladimirom Iljicem Lenjinom (Oktobarska
revolucija). Uslijedio je cetverogodisnji gradjanski rat u kojem su boljsevici
uspjeli pobijediti opoziciju. Moskva je 1918 ponovo postala glavni grad, a 1922
sovjetska Rusija postala je Savez Sovjetskih Socijalistickih Republika (SSSR).
Nakon
Lenjinove smrti 1924 vlast je postupno preuzeo
Josif Visarionovic Staljin (vladao
je do 1953) koji je pokrenuo ubrzanu industrijalizaciju i nasilnu
kolektivizaciju poljoprivrede. U drugoj polovini tridesetih godina zapoceo je i
velike cistke u vodstvu komunisticke partije, vojske i drzave u kojima su mnogi
u montiranim procesima osudjeni na smrt ili dugogodisnju robiju.U drugom
svjetskom ratu Sovjetski savez je dao najveci doprinos pobjedi saveznika s vise
od 20 miliona poginulih i gotovo potpuno razorenim zapadnim dijelom zemlje.
Nakon rata zaostrio se sukob s vodecom zapadnom demokratijom, SAD-om - Hladni
rat. Rastuci uticaj SSSR-a i uspjesi na mnogim poljima poput osvajanja svemira i
nuklearnog naoruzanja skrivali su neuspjehe i zaostajanje sovjetske privrede i
rastuce drustvene tenzije. Godine 1991 komunisticki sistem je propao, a SSSR se
raspao na 15 drzava, medju kojima je najveca i najznacajnija upravo Rusija.
