Bolesti
 

POLICISTICNO OBOLJENJE BUBREGA - PKD je autosomalno dominantno nasljedno oboljenje bubrega. Nalazimo ga kod svih sisara. Karakterise ga prisustvo jedne ili vise cista u jednom ili oba bubrega. Ciste su prisutne jos od embrionalnog doba. Vrlo cesto se iz toga razloga radjaju i mrtvi macici, sto je pogotovo karakteristicno za homozigote. Inace su ciste vec prisutne od samog rodjenja. Veliki pomor macica zbog cista je u prvim mesecima zivota. Ali oni koji prezive to kriticno razdoblje mogu cak i dugo pozivjeti. Rastom macica pa time i bubrega rastu i ciste. Kada ce zaista poceti patoloski rast, tesko je predvidjeti, kao i uzrok zbog cega ciste pocinju naglo rasti. Ima slucajeva da se usprkos pozitivnoj dijagnostici, cista miruje citava zivota. Prema statistici ciste u vecini slucajeva naglo pocinju rasti oko 7 godine zivota mace.
Svojim rastom one unistavaju bubrezno tkivo, a time i funkciju bubrega. Konacan ishod je potpuno unistenje bubreznog tkiva i prestanak rada bubrega, sto dovodi do smrti maca. Jos uvijek se ne zna, zasto se kod nekih maca bolest razvija sporo a kod nekih vrlo brzo. Nazalost ne postoji nikakva specificna terapija. U humanoj medicini u takvim se slucajevima radi transplantacija bubrega i sprovodi dijaliza. Danas transplantaciju bubrega kod maca rade jedino u SAD, sa prosjecnim prezivljavanjem oko 2,5 god. Do nedavno jedina moguca dijagnosticka metoda bila je putem ultrazvuka. Pouzdanost te analize je oko 95- 99 %, a zavisi takodje o rezoluciji sonde za UZV. Najbolje ga je obaviti nakon 6 mjeseci zivota pa nadalje. Kontrolu treba obavljati uzastopno nekoliko godina, da bi se sa sigurnoscu moglo reci da je maca PKD negativna. Razvojem dijagnostike danas postoji 100 posto pouzdana metoda DNK analizom. Tom genetskom analizom dokazuju se mutacije koje su odgovorne za to oboljenje bubrega. Testiranje se vrsi iz uzorka sline, u nekim laboratorijima i iz krvi, a odredjuje se genetska sklonost za PKD. Uzimanje uzoraka sline je vrlo jednostavno, pa to moze bez problema obaviti svaki uzgajivac sam. Ukoliko je test negativan, maca je takodje PKD negativna, tj. ona i njeno potomstvo bice negativno, uz pretpostavku da je i partner negativan. Svaku PKD pozitivnu macu treba iskljuciti iz uzgoja, te na taj nacin uzgajati zdrave mace. Ali cesto neke PKD pozitivne mace nose neke druge odlicne osobine za pasminu. U tom slucaju treba pazljivo vrsiti selekciju, tako da se pari PKD pozitivna maca sa kvalitetnim osobinama, sa PKD negativnim partnerom. Rodjeni macici mogu otprilike biti pola pozitivni i pola negativni, pogotovo kad se radi o parenju normalnog /wild tip/ i heterozigotnog partnera. Homozigot s PKD bolesti /oba roditeljska gena imaju mutaciju/ ne nalazi se kod PKD genskog testa sto ukazuje da je ta kombinacija embrionalno letalna. Svima rodjenim macicima iz pozitivno – negativne kombinacije vrsi se PKD test, i za uzgoj se ostave negativni macici a pozitivni /heterozigoti/ se dalje iskljuce iz uzgoja. Na taj nacin mozemo dobiti zdravi genski pool sa sacuvanim kvalitetnim osobinama. Iskljucenje iz uzgoja vrsi se kastracijom ili sterilizacijom pozitivnih maca. Potpuno negativan nalaz je oznacen sa N/N. Pozitivan nalaz je N/P sto ukazuje na to da je maca PKD pozitivna, odnosno da ce razviti PKD. To vrijedi za heterozigote, a isto znaci, da takva maca parena sa N/N aproksimativno daje potomstva koje je pola pozitivno, a pola negativno kao sto je vec spomenuto. PKD ciste ne nalazimo samo u bubrezima, vec ih mozemo naci u jetri i gusteraci, ali to je rjedje. Takodje i svaka cista ne mora znaciti PKD, zbog toga jedino gensko testiranje daje potpuno jasne rezultate. Donedavno se smatralo da je PKD specifican i najvise rasprostranjen kod persijskih maca i egzota. Nazalost zbog toga su genski testovi ciljano razvijeni za persijke i egzote, i u novije vreme za britanske mace. Medjutim PKD nalazimo gotovo kod svih pasmina, mozda u nesto manjem opsegu. Nalazimo ga i kod domacih maca. Kod ovih maca jos uvek je jedina metoda za otkrivanje PKD ultrazvuk.

 

BJESNOVA je akutna, kontagiozna zarazna bolest, od koje mogu oboleti sve toplokrvne zivotinje i covjek. Ptice obolevaju retko. Jednom kada se jave simptomi, bolest je bez izuzetka, fatalna. Rezervoari bolesti mogu biti i domace i divlje zivotinje a glavnim rezervoarom bjesnoce u Evropi smatra se lisica dok je za ljude glavni vektor bolesti - pas. Virus bjesnoce napada centralni nervni sistem i izaziva diseminirani negnojni polioencefalomijelitis. Postoji i profesionalna sklonost pa se bjesnocom cesce zarazavaju ljudi koji su u bliskom kontaktu sa zivotinjama. Najcesci izvor zaraze za ljude su psi, macke, lisice, glodari, sismisi, a rjedje konji, krave ili druge vrste sisavaca.