Polozaj i granice Republike Srpske

Granice Republike Srpske su odredjene medjunarodno priznatom granicom prema Srbiji, Crnoj Gori i Republici Hrvatskoj i medjuentitetskom granicom prema Federaciji Bosne i Hercegovine. I jedna i druga je uspostavljena bez postovanja osnovnih principa razgranicenja medju narodima (etnicki, istorijski, prirodno-geografski, funkcionalno-ekonomski, vojnostrateski i dr).U odnosu na povrsinu svoje teritorije Republika Srpska ima nesrazmjerno duge i nepravilne granice. One su jako izduzene i izlomljene praveci na pojedinim mjestima uske pojaseve (tzv. „dzepove“) kojima se vevu srpski prostori. Takav najuzi i najosetljiviji pojas je, do izdvajanja u zaseban distrikt, bio onaj oko grada Brcko cija je sirina svega 5 km. Ukupna dužina granice Republike Srpske iznosi oko 2170 km, od cega na medjuentitetsku granicu otpada 1080 km. Ako bi teritorija Republike Srpske sa površinom koju ima bila u obliku kruga, ukupna duzina njenih granica bi onda iznosila svega 561 km. To znači da je koeficijent razudjenosti granice 3,6 sto je rijetkost u svijetu, i jedino bi se mogla porediti sa Cileom.Republika Srpska ima atipican oblik drzavne teritorije ciji je sjeverni dio izduzen u pravcu zapad-istok, a istocni u pravcu sjever-jug. Ovakav neobican oblik predstavlja otezavajucu okolnost unutrasnje komunikacije i ekonomske integracije međusobno udaljenih zapadnih i juznih dijelova Republike.Teritorija Republike Srpske nalazi se izmedju 42°33' i 45°16' sjeverne geografske sirine i 16°11' i 19°37' istocne geografske duzine. Zauzima manji dio jedinstvenog srpskog etnickog prostora zapadno od Drine, odnosno zahvata sjeverni i istocni dio geoprostora Bosne i Harcegovine. Jedan dio prostora Bosne i Hercegovine koji su pretezno naseljavali Srbi je prema Dejtonskom sporazumu ostao izvan Republike Srpske - dio Bosanske Krajine, Ozrena, Posavine i Hercegovine, dijelovi Podrinja, sarajevske kotline, te dio Jadranskog primorja. Republika Srpska ima povrsinu od 24.617 km˛ ili oko 49% teritorije Bosne i Harcegovine na kojoj zivi 1.439.673 stanovnika.

Republika Srpska spada u grupu kontitentalnih zemalja - nema izlaz na more, sto je karaktiristika zemalja sa nepovoljnim geografskim polozajem. Medjutim, za opstanak i razvoj neke zemlje nije odlucujuce to da li ima ili nema izlaz na more . Republika Srpska je smjestena na kontaktu dviju velikih prirodno-geografskih i drustveno-ekonomskih regionalnih cjelina - panonske i mediteranske. U saobracajno-geografskom smislu ovakav njen polozaj ima poseban znacaj, jer je prosjecaju vitalne komunikacione veze. To se prvenstveno odnosi na meridijanski pravac koji medjusobno povezanim rijecnim dolinama Bosne i Neretve, presjecajuci dinarski planinski kompleks povezuje srednjoevropsku i mediteransku makroregiju. Nista manjeg znacaja nije niti uporedni pravac koji povezuje Republiku Srpsku sa centralnobalkanskim i zapadnoevropskim prostorom. U tom pogledu je neophodno istaci vaznost izlaza Republike Srpske na rijeku Savu kojom se veze na evropsku rijecnu saobracajnicu Rajna-Majna-Dunav. Dakle, prostor Republike Srpske predstavlja sponu panonskog i jadranskog basena sa jedne strane, i Zapadne Evrope i centralnog Balkana, s druge strane. Tako determinisan njen polozaj u geopolitickom smislu ima dvojak karakter – u mirnodopskim prilikama on je pozitivan, dok u ratnim uslovima, narocito ako se ima u vidu izduzenost i izlomljenost granica on postaje izuzetno nepovoljan.

 

                                                                Pocetna strana                        Nazad