Kablovi i konektori

Postoji više vrsta kablova kojima se  povezuju računari:

·         koaksijalni debeli ("thicknet") kablovi - danas nisu u upotrebi pri instalaciji računarskih mreža. Ipak, valja napomenuti  da je zbog debljeg bakarnog provodnika tog kabla pa shodno tome i zbog manjeg slabljenja signala, prenos signala kroz takav kabl bio čak i do 500 metara i to bez dodatnih pojačanja. Baš zbog toga se dosta koristio u većim zgradama i fabričkim kompleksima.

·         koaksijalni tanki ("thinnet") kablovi - su savitljiviji i pogodniji za instalaciju. Obzirom da su uz to i jeftiniji, skoro potpuno su iz upotrebe izbacili debeli koaksijalni kabl. Ipak, domet bez dodatnih pojačanja im je manji i zvanično iznosi 185 metara. Na slici 1 vidimo da sredinom takvog kabla prolazi centralni provodnik. Oko njega je izolator, pa onda spoljni provodnik u obliku metalne košuljice. Kabl je okolo zaštićen polivinil omotačem. Ovaj kabl je u praksi poznat pod imenom RG58.

                                       Slika 1.

·         parični UTP ("unshielded") kablovi - su oni koji se sastoje od upredenih bakarnih vlakana da bi se izbjegle smetnje od susjednih parica ili uređaja kao što su motori, releji i slično. Ovi kablovi su okolo zaštićeni polivinil omotačem, ali ne i metalnom košuljicom. Mogu biti kategorije 1 koji prenose samo glas, kategorije 2 sa brzinom prenosa podataka do 4 mb/s, kategorije 3 sa brzinom prenosa do 10 mb/s, kategorije 4 sa brzinom prenosa do 16 mb/s, te kategorije 5 koja se danas najčešće koristi a podržava brzinu prenosa do 100 mb/s. Maksimalna dužina jednog segmenta ovog kabla na kojoj računari mogu biti povezani bez dodatnih pojačanja je 100 metara. Na slici 2 je UTP kabl sa 4 parice to jest 8 žica.

                                              Slika 2.

·         parični STP ("shielded") kablovi - su sa upredenim paricama kao i UTP, ali je oko svake parice zaštitni omotač, a onda dodatno spolja još i bakarna košuljica, te su stoga znatno otporniji na smetnje nego UTP kabl.

·         parični FTP ("foilded") kablovi - su vrlo slični STP kablovima, ali imaju samo vanjsku košuljicu u obliku folije a ne i zaštitu oko svake parice.

·         optički ("fiber") kablovi - prenose podatke u obliku svjetlosnih impulsa. Vrlo su pouzdani i omogućavaju brži prenos nego prije pomenuti. Brzine idu i do 1 gb/s. Optička vlakna prenose podatke samo u jednom smjeru, pa zato takvi kablovi imaju u sebi po dva optička vlakna. Tako na primjer optički kabl 50/125 ima prečnik jezgra 50 mm a prečnik vanjskog voda 125 mm.

U zavisnosti od korištenog kabla, koriste se i njemu odgovarajući konektori - spojke za priključenje na mrežnu karticu ili drugi kabl.

"BNC" konektori su za koaksijalne kablove, a mogu biti u obliku slova "T" (račvasti) kada se stavljaju na mrežnu karticu da bi sa nje mogli voditi kablove na susjedne računare, ili jednostruki muški "BNC"  koji se stavljaju na kabl da bi ga mogli vezati na ženski izlaz sa račve, ili "BNC" terminatori koji se vežu na 2 krajnja računara u mreži radi zatvaranja signala, ili produžni "BNC" konektori za vezivanje 2 kraća koaksijalna kabla. 

Slika 3. BNC kablovski konektor	Slika 4.BNC-T konektor

"UTP" konektori su za UTP kablove. Njih susrećemo pod nazivom RJ-45, imaju mjesta za 8 vodova, a u praksi se na UTP kablove stavljaju posebnim klještima. Ne treba ih mješati sa običnim telefonskim konektorima koji su fizički manji i poznati pod nazivom RJ-11.

Konektori koji se koriste za fiber-optiku se razlikuju od jednog do drugog proizvođača, teži su za instalaciju i skuplji. Dvije osnovne vrste su ST konektor za 10-megabitne mreže i SC konektori za 100-megabitne mreže, mada mnogi od proizvođača pokušavaju nametnuti svoje standarde.