_-_Portrait_of_Leo_Tolstoy_(1887).jpg) |
Grof Lav Nikolajevič Tolstoj
je bio ruski pisac svrstan u najveće ruske
realiste toga doba. Poznat
po svoj dva najveća dela Ana Karenjina i Rat i mir; koji slikaju duboku,
psihološku i društvenu pozadinu Rusije i njenog društva u 19. veku.Bio je
esejist, dramatist, kritičar i moralni filozof i pored svega pacifista i
anarhista. Svojim naprednim, nenasilnim idejama otpora uticao je na kasnije
ličnosti kao što su Martin Luter King i Gandi.Rođen je u Jasnoj Poljani,
Rusija od oca Nikolaja Iliča Tolstoja i majke Marije Nikolajevne (rođ.
Vokonski). Bio je izdanak jedne od najznačajnijih ruskih grofovskih porodica,
koja je već nekoliko vekova Rusiji davala mnoge generale, diplomate i pisce. Dugo godina imao je tutore, ali nakon smrti roditelja 1830. brigu o njemu su preuzeli najbliži rođaci. Na Kazanjskom Univerzitetu je studirao pravo i orijentalne jezike, nakon što je 1844. napustio studije arapsko-turske filologije. Ubrzo i to napušta, podučavajući se samostalno, a započinje i vođenje dnevnika, koji piše do kraja života. Dugo vremena je provodio u Moskvi i Sankt Peterburgu. Napuštajući seoski život, odlazi u južnu Rusiju, gde je njegov brat služio u Krimskom ratu. Ubrzo kao dobrovoljac započinje službu u vojsci, i piše svoje prvo autobiografsko delo Detstvo(Detinjstvo), što mu je donelo priznanje, ali mu je otvorilo put u književne vode. Nakon povratka otvara školu u Jasnoj Poljni za seosku decu i piše o progresivnim teorijama školovanja. |
|
| Kasnije delo Otročestvo
(Dečaštvo) kao i prethodno usredsređuju se na psihološku i moralnu
karakterizaciju heroja od njegove desete do kasnijih godina. Prikazuju svežu,
idiličnu sliku ranog detinjstva, nevinosti i radosti, ali i pripovedačevu
opservaciju. 1855. pojavljuju se Sevastopoljske priče, verovatno autobiografsko
delo o mladiću koji je prisiljen na vojnu službu(gde je i sam Tolstoj učestvovao
u odbrani opkoljenog Sevastopolja). Dana 23. septembra 1862. venčao je sa Sofijom Andrejevnom Bers, kćerkom moskovskog fizičara, s kojom je imao trinaestoro dece, od koje je petoro umrlo u ranoj dobi. Iako je žena iz njegovih ranih dnevnika doznala za brojne Tolstojeve ljubavne afere, što on nije sakrivao, imali su skladan bračni odnos i porodičnu sreću, što je njemu omogućilo nesmetano da radi na najvećima delima. |
||
| Engleska književnica Virdžinija Vulf je tvrdila da je Tolstoj najveći
romanopisac svih vremena. I sam Džejms Džojs je zapisao :“On nije nikad dosadan,
niti glup, nikad umoran, pedantan ili teatralan.“Tomas Man je pisao o
Tolstojevoj bezazlenosti:“Rijetko je radio kao umetnik, više kao
prirodnjak.“Veliku reputaciju su mu doneli dela „Rat i mir“, „Ana Karenjina“.
Njegova fikcija sastojala je se iz pokušaja napada na rusko društvo, koje je
verno slikao, a i sam njemu pripadao. U delu „Kozak“(1863) opisuje kozački život
i ljubav jednog aristokrate, zaljubljenog u seosku devojku. Delo „Ana Karenjina“
(1877) ima za tematiku život uzorne majke i supruge u društvu licimerja i
visokog plemstva, koja razbija okove i protiv pravila započinje život sa
čovjekom koga voli. Na sasvim drugoj strani je lik Levina, seoskog vlastelina,
koji je u potrazi za verom u Svevišnjeg i filozofskim motivima za život. On živi
radi sa seljacima, pokušavajući da napravi reformu njihovog postojećeg stanja. Veruje se da je Tolstoj umro od zapaljenja pluća u Astapovu, na železničkoj stanici 1910. godine, nakon što je usred zimske noći napustio dom. Imao je 82. godine. Dugo je bolovao, pa su brigu o njemu preuzele supruga i kćerke. Na mesto smrti odmah su došli lekari, dajući mu injekcije morfija. Policija je pokušala da ograniči pristup posmrtnoj ceremoniji, ali hiljade seljaka je bilo u koloni na njegovoj sahrani. Mada neki su i sami priznali da je „neki aristokrata preminuo“, tako se i ispostavilo da nisu dovoljno znali životu i delu ovog ruskog realiste. |
||
 |
Djela Detinjstvo, Dečaštvo,Mladost ,Porodična sreća, Kozaci, Rat i mir,Ana Karenjina Smrt Ivana Iliča Krejcerova sonata,Vaskrsenje, Hadži - Murat Kratke priče Upad (1852) Komadi Moć tame (Vlastь tьmы] (tragedija, 1886)Voće prosvećenja (komedija, 1889)Živi leš (Živoй trup] (1900) Naučna dela i polemike Ispoved (Ispovedь [Ispoved']; 1882) |
` |
