RESPIRATORNI  SISTEM
UVOD

Sastav sistema za disanje

·         Usno-nosni prolaz,

·         Ždrijelo,

·         Grkljan,

·         Dušnik,

·         Bronhije, bronhiole, alveolarni duktusi i alveole.

·      Usno- nosni prolaz

Usno-nosni prolaz se sastoji iz usana, usne šupljina, nosnica i nosne šupljine - nazalni prolaz. Ovaj prolaza oblaže sluznica koja je prekrivena cilijarnim epitelom, čija je osnovna uloga filtriranje i vlaženje vazduha. Mehaničke nečistoća, iz udahnutog vazduha, sa zadržavaju u usnoj i nosnoj šupljina na vlaženom epitelu odakle se mehaničkim putem odstranjuju iz nosa i ustiju (kašljanjem, kihanjem, slinom) ili gutanjem. Sluz sa uhvaćenim česticama se pokreće jedan centimetar u minuti do konačnog izbacivanja ili gutanja. U nosu i ustima vazduh se zagrije i ovlaži vodenom parom, prije nego stigne u pluća. Kada bi čovjek udisao vazduh kroz običnu cijev, suh i hladan vazduh koji dopire u donje dijelove pluća pogodovao bi infekciji. Vazduh koji ulazi kroz nosne šupljina je bolje filtrirani vazduh od onoga koji ulazi kroz usta. Zato se savjetuje da se disanje kad god je to moguće obavlja preko nosa.

·        Ždrijelo

 Ždrijelo je tjelesna šupljina koja s jedne strane spaja usnu i nosnu šupljina a sa druge grkljan. Glavna uloga ždrijela u procesu disanja je primiti vazduh iz nosne i usne šupljine i zagrijati ga na temperaturu tijela prije njegovog ulaska u respiratorni sustav.

·        Grkljan

Grkljan je organ sistema za disanje koji je smješten u prednjem dijelu vrata. Organ je cijevastog obilika i počinje otvorom u donjem dijelu ždrijela (hipofarinks), a nastavlja se u dušnik (lat. trachea). Glavna funkcija grkljana je disanje, dok je kroz evoluciju prilagođen i fonaciji (govoru). Posebnu ulogu u zaštiti disanja ima grkljanski poklopac (lat. epiglotis), koji sprečava da hrana završi u grkljanu i dalje u dušniku, tj. sprečava aspiraciju i eventualno gušenje.

·        Dušnik

Dušnik ili trahea, je cijev kroz koju vazduh dospijeva u bronhije.

 

·        Bronhije, bronhiole, alveolarni duktusi i alveole

Vazduh iz dušnika nastavlja kretanje dolje kroz bronhije i bronhiole, ka sve manjim prolazima, ili duktusima, dok ne dospije u alveole plućnog tkiva. Glavna dušnica, po ulasku u pluća, silazi koso nadole i oblikuje bronhalno stablo. Plućni režnjić, je osnovna jedinica građe pluća, ima oblik piramide, veličine oko 1 cm². Kroz njegov vrh ulazi bronhiola koja se grana dajući sitne alveole, poluloptasta proširenja njezinih zidova. Bronhiola formira strukture koje liče na grozd a svaka bobica predstavlja alveolu.

Alveola je najvažniji dio pluća, oblika mjehurića veličine 0,3 mm i u prosjeku ih ima oko 150 miliona. Alveole su tvorevina vrlo tankih zidova, kojih u plućima ima oko 300 miliona, sa ukupnom površinom koja je u kontaktu sa kapilarima od oko 70 m². Svaka mala alveola okružena je mrežom kapilara kojima se pridružuju arterije i vene. Plućni kapilari su toliko uske da se crvena krvna zrnca mogu kretati kroz njih samo u jednom nizu. Razmjena plinova CO2 i O2 se odvija na razini alveola.

 

 

GRAĐA
BOLESTI
GALERIJA
KVIZ