24.juna 1859. godine, nedaleko od Solferina, malenog mjesta na sjeveru Italije, sukobile su se austrijske vojne jedinice sa savezničkom francusko-italijanskom vojskom. Vodila se poslednja bitka za nezavisnost poslije koje su austrijanci protjerani sa sjevera Italije; francuski car Napoleon III pritekao je Italiji u pomoć. Krvava bitka koja je trajala 15 sati ostavila je sa sobom 40 000 ranjenih koji su umirali na bojnom polju. Sanitetske službe ne znajući da je bitka započela bile su daleko od ovog prizora. Svega nekoliko ljekara, koji su se tu zatekli, trudili su se da sa neznatnim sredstvima pruže pomoć ranjenicima, ali za većinu njih spasa nije bilo.
(1828 - 1910)
Mladi trgovac iz Ženeve koji se zatekao u blizini bojnog polja, bio je svjedok strahovitog prizora. Zvao se Anri Dinan, imao je 31 godinu i bio vođen iznenadnim nagonom da pruži pomoć svima u nevolji. Ali vidjevši nevjerovatan broj ranjenika koji su se nalazili oko njega, vrlo brzo je ustanovio da je on sam nemoćan i da neće moći mnogo da učini za njih. Tada spontano pokušava da regrutuje volontere među civilnim stanovništvom Solferina koji su se u početku pokazali vrlo nevoljnim. Anri Dinan im tada povika „Tuttti fratelli!“-„Svi smo braća!“ I svojim gromkim pozivom je uspio da slomi otpor i da otvori srca tih muškaraca i žena. Postepeno, dobra volja i entuzijazam trijumfuju. Ranjenici su odvedeni daleko od bojnog polja, u crkve i privatne kuće, gdje im je stanovništvo svim srcem pružilo pomoć.
Neumoran, Anri Dinan se brinuo 3 dana i 3 noći o ranjenicima. Donosio je da piju onima koji su imali groznicu, tješio je umiruće, obećavajući da će njihovoj porodici prenijeti poslednju poruku. Nalazi vremena i da ohrabri druge dobrovoljce da pomognu. Ti dobrovoljci su puni dobre volje, ali nisu u mogućnosti da pruže odgovarajuću pomoć, jer im nedostaje znanje i potrebna obuka
Ideja, u početku nejasna, počinje da se oblikuje u mislima Anri Dinana: ako se u Solferinu tada našao veliki broj dobrovoljaca koji su imli dobru medicinsku obuku u osnovi, koliko je nepotrebnih patnji moglo biti izbjegnuto? Koliko mladih obećavajućih života je moglo biti spašeno? Odjednom, Anri Dinanu se nameće jedino moguće rješenje: treba stvoriti međunarodno društvo za pomoć, koje bi se baziralo na ugovoru i koje bi pravno obavezalo države. Po povratku u Ženevu, Anri Dinan ne može da zaboravi strahovite scene čiji je očevidac bio u Solferinu. Tri godine nakon tih događaja, mašio se pera i počeo da piše „Sjećanje na Solferino“, knjigu koja će ući u anale čovječanstva. Nije se zadovoljio da u knjizi opiše nepodnošljive uslove u kojima su se našli vojnici nakon bitke, već je jasno iznio svoje ideje. Traži da bude potpisana međunarodna konvencija koja će osigurati zaštitu civila žrtava rata i da budu stvorena, u svim zemljama, društva za pružanje pomoći, koja će biti zasnovana na principu nepristrasnosti i koja će okupiti dobrovoljce obučene da pružaju pomoć ranjenicima.
Anri Dinan objavljuje knjigu o svom trošku u 400 primjeraka i šalje je važnim ličnostima i svojim prijateljima. Dinanova ideja se čini u potpunosti nerealnom, čak i revolucionarnom. Razumljivo je da ne nailazi svuda na otvorena vrata; njegovi ga prijatelji ismijavaju, nazivajući čak njegove ideje „ludim“. Ali druge ličnosti, naprotiv, čuju njegov apel. General Gijom Anri Difur i pravnik Gistav Monije, koji s pročitali njegovu knjigu, smatraju da su njegove ideje i planovi ostvarljivi. Stupaju u kontakt sa njim. Na dan 9. februara 1863. godine, ženevsko „Društvo javne koristi“ na čelu sa Monijeom, osniva komitet koji je nadležan da ispita prijedloge Dinana. Ovaj komitet sačinjavaju, osim Monijea, Dinana i Difua, i ratni hirurg Luj Apia i ljekar Teodor Monoar. Ovih petoro ljudi se prvi put sastalo 17. februara 1863. i sačinjavaju već tada „Međunarodni komitet za pomoć ranjenicima“. Ovaj „Komitet petorice“ kratko nakon toga počinje da širi svoje ideje u svijetu. U ljeto te iste 1863. godine, komitet poziva jedan broj zemalja u Ženevu na međunarodni kongres. 26. oktobra general Difur otvara ovu konferenciju koja je okupila 36 predstavnika iz 16 zemalja. Nakon 4 dana kongresa, skup donosi deset odluka i izražava tri želje: Stvaranje, u svakoj od zemalja, jednog „nacionalnog komiteta za pomoć ranjenicima“, a kao uslov i osnovu, zahtijeva da sanitetske službe, dobrovoljci i ranjenici budu zaštićeni, odnosno da budu proglašeni „neutralnim“ ili „nepovrjedivim“.
Skup usvaja kao znak zaštite i raspoznavanja crveni krst na bijelom polju, obrnuto od boja švajcarske zastave. Dinanova vizija postaje stvarnost: rođena je svjetska organizacija Crvenog krsta. Na dan 22. avgusta 1864. godine, tek godinu dana nakon konferencije, u Ženevi je potpisana prva Konvencija, (a postoje 4 Ženevske konvencije) koja se odnosi na zaštitu ranjenika u kopnenim snagama. Godine 1868. zaštita je proširena na ranjenike pomorskih snaga i brodolomnike. Ali biće potrebno još vremena da bi ovi principi postali univerzalno obavezni (1899-1907).
U godinama koje su uslijedile, postepeno prisustvujemo stvaranju nacionalnih društava Crvenog krsta, što je bio jedan od ciljeva Dinana. 17. jula 1866. general Difur i savezni savjetnik Jakob Dubs stvaraju švajcarski Crveni krst. U cijelom svijetu, počinje obuka dobrovoljaca za pružanje prve pomoći bolesnima i ranjenima. Snabdijevaju se magacini zavojnim materijalom, ćebadima i drugim potrepštinama za pomoć; sve je spremno za slučaj izbijanja sukoba. Crveni krst je vrlo brzo stavljen na probu prilikom izbijanja francusko-njemačkog rata 1870. godine, koji je odnio mnogo žrtava. Ali po prvi put u istoriji, pomoćnici Crvenog krsta su obučeni da pruže ranjenicima efikasnu pomoć na licu mjesta.
Ako je tačno da je Anri Dinan napisao knjigu potaknut strahotama jedne bitke i da je taj isti oružani sukob doveo do stvaranja humanitarnog pokreta koji je danas prisutan u cijelom svijetu, takođe je tačno da je humanitarni duh koji vlada Crvenim krstom postojao od samog početka, a vezan za bilo koju situaciju u kojoj je ljudskom biću potrebna pomoć drugog ljudskog bića. Anri Dinan je vidio organizaciju Crvenog krsta kao društvo, koje i u mirno vrijeme, treba da pruži pomoć bolesnicima, prvu pomoć ranjenicima i pomoć starijim osobama, hendikepiranima ili osobama kojima je to potrebno, dakle kada god za to postoji potreba-kao prilikom prirodnih katastrofa ili epidemija. Tako je već krajem prošlog vijeka bilo bolničarki Crvenog krsta, iz službi organizovanih za pomoć ili dobrovoljaca, koji su aktivno bili uključeni u pružanju pomoći socijalno ugroženim licima.
Po završetku Velikog rata, evropsko stanovništvo ima samo jednu želju: da više nikad ne bude rata. U toj nadi se 1919. godine nacionalna društva ujedinjuju i stvaraju Federaciju nacionalnih društava Crvenog krsta. U Evropi se tokom dvadesetih i tridesetih godina pojavljuju totalitarni režimi: prvo u Italiji, zatim u Njemačkoj, Španiji... Za Crveni krst, ovo je jedan od najstrašnijih perioda u njegovoj istoriji, jer osim što osjeća dolazak novog rata, već je suočen sa državama koje ignorišu humanitarne principe i služe se njima sa najsmjelijim cinizmom.
Djelo Anri Dinana uzima maha i njegovo postojanje se opravdava svakom godinom. Ali ovaj veliki čovjek pada u zaborav. Poslije dugih godina koje je proveo lutajući po Evropi, osnivač Crvenog krsta, uskoro šezdesetogodišnjak, stiže jedno veče godine 1887., umoran i skoro bez novca u Hajden u Apencelu. Godine 1892. on nalazi mir i odmor u jednoj bolnici u okrugu Hajden, nakon života ispunjenog žrtvovanjima i razočarenjima. Živi potpuno povučeno na drugom spratu bolnice u Hajdenu, uz njegu glavne bolničarke, đakonese po imenu Eliz Boliger. Novinar Georg Baumberger, koji je započeo istaraživanja o njegovom životu, najzad ga pronalazi i podsjeća javno mnenje na postojanje ovog starog i zaboravljenog čovjeka. Tako podiže talas simpatija prema Anri Dinanu i prva Nobelova nagrada za mir je dodijeljena ovom čovjeku od 73 godine, koji već dugo živi kao samotnjak. Ali osnivač Crvenog krsta se već odavno povuao iz svijeta i odlučuje da na raspolaganje humanitarnih djela stavi sav novac koji mu je tom prilikom dodijeljen. Malo prije svoje smrti, Anri Dinan je predvidio rat koji će zapaliti i okrvaviti skoro cijeli svijet. Rečenica koju tad izgovara na svom njemačkom jeziku sa primjesama francuskog, ostaće zapamćena: „Es wird kommen eine grosse, grosse Krieg...“ Njegovo predskazanje se obistinilo i početkom 20. vijeka izbija Prvi svjetski rat.
Anri Dinan umire 30. oktobra 1910. u 82-oj godini života. Sahranjen je u punoj diskreciji, prema sopstvenoj želji, na groblju Sihfeld u Cirihu.
Od osnivanja Crvenog krsta 1863. godine, 35 nacionalnih društava Crvenog krsta ili Crvenog polumjeseca je stvoreno u Evropi u osvit 20. vijeka. Ona su spremna da intervenišu prilikom kriza svake vrste. Evropa je početkom našeg vijeka podijeljena. Čovječanstvo se nalazi pred društvenim krizama i glađu. Suočena sa razornim snagama, organizacija Crvenog krsta je spreman ada angažuje sva svoja sredstva kako bi pomogla i odbranila ljudska prava. Korišćenje aviona kao sredstva za vođenje borbe daje treću dimenziju neprijateljstvima.Shodno tome, poljske bolnice i šatori Crvenog krsta moraju biti prepoznatljivi sa neba. Ali avion nije samo korišten za bacanje bombi, bio je i od dragocjene pomoći, naime za brzi transport ranjenika.
Veliki broj ratnih zarobljenika je bio razmijenjen posredstvom Međunarodnog komiteta Crvenog krsta (MKCK) što je omogućil da se zarobljenici vrate u svoju otadžbinu. Veče uoči Božića 1917. godine ljudi su mogli prisustvovati dirljivim scenamana na željezničkoj stanici u Ženevi-Kornavin; povratak ratnih zarobljenika, a ženevski volonteri Crvenog krsta ukrašavaju perone božićnim jelkama i pružaju okrepljenje ranjenicima.
Prije nego što je završen Prvi svjetski rat, MKCK se suočio sa potpuno novom i posebno osjetljivom situacijom: ruska revolucija i zaštita ranjenika u slučaju građanskog rata. U okviru ovog sukoba, pojaviće se, osim Društva CK koje je postojalo u carsko doba, društvo koje su snovali revolucionari. Ali u skladu sa princiom, priznaje se samo jedno nacionalno društvo. Šta uraditi ako se u jednoj zamlji, 2 društva pozivaju na ženevske konvencije? Uprkos ovoj nesigurnosti, Ck je bio u mogućnosti da pruži pomoć. Štaviše, CK je izvukao lekciju iz ovog iskustva koje će postati pravilo kasnije prihvaćeno na konferenciji u Stokholmu 1948. godine; tokom sukoba nijedno novo društvo ne može biti priznato; pa, ipak, de facto se održavaju odnosi sa svakim društvom koje se bavi stvarnim aktivnostima.
Posljedica rata i loših uslova, glad pogađa više miliona lica između 1920. i 1923. godine. Ruski narod prolazi kroz teško iskušenje. Evropska Nacionalna društva CK pružaju pomoć uz podršku autohtonih društava.
Higijena je danas evidentna. Ali to nije bio slučaj u tadašnjem vremenu. Nakon Prvog svjetskog rata, društva CK učestvuju u borbi protiv latentnih bolesti, organizujući informativne kampanje i obrazovanje o zdravlju. Prevencija, higijena i uravnotežena ishrana su tri oslonca ove borbe koja je započeta protiv bolesti i epidemija.
Crveni krst je prisutan na svim bojnim poljima, na svim frontovima u Evropi. Pruža pomoć ranjenicima, njeguje ih i upućuje u poljske bolnice koje se nalaze u pozadini fronta. Koriste se sva raspoloživa sredstva u borbi protiv ljudske bijede; u slučaju da se pokvare kola, bez oklijevanja se koriste konji, čak i psi. Tokom ovog rata, zaraćene države su na svojim teritorijama otvorile mnogobrojne logore za ratne zarobljenike. Zahvaljujući postojećim konvencijama, CK je mogao da obavi više 11.000 posjeta logorima, da uruči 24 miliona pisama i da podijeli pomoć u vrijednosti od 3,4 milijarde švajcarskih franaka. Jedno od najtamnijih poglavlja ovog perioda je bez sumnje poglavlje koncentracionih logora nacional-socijalističkog režima, u kojima je više miliona osoba, od kojih većina Jevreja, bilo ubijeno. CK je htio više da se angažuje u korist civilnog stanovništva, ali je nažalost u tome bio spriječen. Mora se konstatovati da je ovo bio jedan od najvećih poraza koje je čovječanstvo doživjelo, a samim tim i Crveni krst.
Od Prvog svjetskog rata, služba traženja Crvenog krsta je bila osvremenjena. Tokom i nakon Drugog svjetskog rata služba traženja ostvaruje nemoguće. Stotine hiljada porodica koje je odvojio rat su ujedinjene, stotine hiljada vojnika koji su bili prijavljeni kao nestali ili su smatrani mrtvima su na taj način mogli ponovo da sretni svoje supruge i djecu.
Anri Dinan se nije samo borio protiv ratnih posljedica, već se borio i protiv samog rata. On je jednostavno htio da spriječi postojanje oružanih sukoba, nasilja. Njegov je cilj bio da okupi narode pod znakom čovječnosti i da stvori uslove za život koji bi omogućili širenje istinskog mira. CK svojim humanitarnim angažmanom, koji je zasnovan na solidarnosti među svim ljudima, daje svoj indirektan ali neophodan doprinos izgradnji pravnog i trajnog mira u svijetu. Ideal CK okuplja sve ljude i narode na planeti. U skladu sa svojim humanitarnim radom, CK takođe radi za mir.
 |
 |
 |
 |
 |
 |