POČETNA

     Roman "Derviš i smrt" je najznačajnije djelo u književnom stvaranju Meše Selimovića, ali i značajno djelo u našoj cjelokupnoj književnosti. Djelo je osobeno po stilu, jeziku, filozofiji života, psihološkoj analizi i tehnici oblikovanja. Po tim i mnogim drugim kvalitetima spada u sam vrh naše romaneskne proze. "Derviš i smrt" je roman lika - od početka do kraja u središtu je ličnost šejha Ahmeda Nurudina, koji ispisuje svoj životopis, a sagledavanje života dovelo je do poraznog saznanja da je život prošao u praznini i neiskorišćenosti, u uzaludnosti i besmislu, bez jasnih tragova. Ovo je i psihološki roman - oblikovan je kao ispovijest junaka koji, na kraju životnog puta, u očekivanju smrti, svodi svoj životni bilans. To je i filozofski roman - u njegovom središtu je čovjek kao moralno biće, i smisao njegove (čovjekove) egzistencije.
     Podsticaj za nastanak romana nalazi se u piščevom životu. Poznavanje tih autobiografskih elemenata olakšava razumijevanje romana, ličnosti Ahmeda Nurudina, tehnike oblikovanja i stvaralačkog postupka. Krajem 1944. godine u Tuzli je streljan Selimovićev najstariji brat Sefkija, partizanski oficir. Sefkijina smrt je snažno pogodila Selimovića: sedmoro ih je bilo u partizanima, a brata su streljali partizani. "Taj moj ubijeni brat je moja najveća tuga", piše Meša Selimović.