GLAVNI DIJELOVI RAČUNARA
OSNOVE PERSONALNIH RAČUNARA
Računar je mašina za obradu informacija. On prima informacije, obrađuje ih i kao rezultat daje neke druge informacije. Personalni računari (engleski - personal computers) namijenjeni su za ličnu upotrebu. Danas je to veoma važna alatka za rad, komunikacije pa i igru. Mogu se koristiti u:
- poslovne svrhe,
- za programiranje,
- učenje,
- zabavu.
Upotreba različitih programa omogućava personalnom računaru da se pretvori u veliki broj različitih alatki.
Svaki računarski sistem, najgrublje rečeno, sastoji se iz:
1. Materijalni dio (HARDWARE) - mašinska podrška,
2. Nematerijalni dio (SOFTWARE) - programska podrška,
3. Netware,
4. Lifeware (ljudska podrška),
5. Orgware (organizacijska podrška).
Hardver računara čini sve ono što se vidi (materijalni dio), ulazna jedinica, monitor, centralna jedinica, žice, motori i sl. Hardver je najjednostavniji, najjeftiniji i najuspješnije savladani dio u informatičkoj revoluciji.
Hardwere (računarski sklopovi, mašinska podrška) dijeli se na:
- ulazni - koristi se za prikupljanje podataka i pretvara ih u oblik (formu) podesan za obradu,
- procesni - (radni) - pretražuje, interpretira i usmjerava izvršenje programskih (softverskih) instrukcija,
- skladišni - koristi se za smještaj i čuvanje programa i podataka koji su relativno stalni (postojani),
- izlazni - primjenjuje se za prikaz podataka i informacija korisniku u podesnom obliku,
- mrežni - koristi se za prijenos i usmjeravanje podataka i informacija po mreži.
Softver - programska podrška, je u velikom zakašnjenju u razvoju u odnosu na hardver. Samo ljudski mozak može hraniti područje softvera, jer bez ljudskih misli (ljudskog naloga), sam hardver postaje sputan i ograničen. Bez ljudskog prisustva i njegovog znanja sam računar je gomila neupotrebljiva materijala.
Software (programska podrška) može biti:
- sistemski (operativni sistemi, pomoćni i uslužni programi),
- aplikativni,
- mrežni,
- te u obliku alata za razvoj (programskih alata).
Lifeware (ljudi) - ljudi, kao korisnici računarskog sistema mogu biti: računarski profesionalci i korisnici.
Profesionalci mogu biti:
- za razvoj i održavanje hardvera - sistem inžinjeri,
- za razvoj i održavanje softvera - programeri, organizatori,
- za organizaciju i kontrolu rada - administratori.
Orgware (organizacija) u okviru računarskog sistema može se odnositi na:
- Organizaciju IS (IS kao model poslovnog sustava),
- Organizaciju radnih mjesta u IS,
- Organizaciju rasporeda komponenti,
- Organizaciju programa,
- Organizaciju podataka i informacija.
Svaki računar mora da izvršava sljedeće funkcije:
- prima podatke (ULAZ),
- obrađuje podatke (OBRADA),
- obrađene podatke na neki način prezentuje (IZLAZ),
- mora da čuva velike količine podataka (ČUVANJE I SKLADIŠTENJE PODATAKA).
Računarski sistemi su u mogućnosti da velikom brzinom (speed) u trenutku obrade na milione instrukcija i obrade veliku količinu podataka.
Računari su u stanju da tačno (accurancy) - bez greške - obrade veliku količinu podataka prema složenim zahtjevima i odgovarajućim procedurama.
Tačnost, brzina i pouzdanost računara nije privilegija samo bogatih korisnika. Osim za male i jednostavne poslove, korištenje računara je ekonomski opravdanije nego ručna obrada podataka. Da bi sve to mogao kvalitetno da uradi računar mora da ispunjava i sljedeče zahtjeve:
1. Morao bi zadovoljiti opštu namjenu i potpuno izvršavati programe.
2. Računar mora osim podataka za računanje (ulazne vrijednosti, granične vrijednosti, tabele, funkcije) pohranjivati i međurezultate i rezultate računanja.
3. Računar mora imati sposobnost pohranjivanja slijeda naredbi (programa).
4. Naredbe se u računaru moraju svesti na numerički kod, tako da se naredbe i podaci pohranjuju na isti način i u istim jedinicama (memorijama).
5. Računar je i stroj za računanje pa mora posjedovati i jedinicu u kojoj će obavljati osnovne aritmetičke operacije (aritmetičku jedinicu).
6. Računar mora da ima jedinicu koja "razumije" naredbe i upravlja tokom izvršavanja naredbi (programa). U njemu taj zadatak obavlja upravljačka jedinica.
7. Svaki računar mora posjedovati mogućnost komuniciranja sa spoljnim svijetom. Jedinica koja omogučava komunikaciju čovjeka i računara naziva se Ulazno - izlaznom jedinicom.
1.1. Blok šema računara
Centralna jedinica(CPU-procesor) |
|
|
||||||||||||||||||||
CD - ROM |
|
Hard disk |
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
S A B I R N I C A |
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
Memorija(RAM, ROM) |
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||
Dijelovi računara, bez kojih danas uopšte ne bismo mogli zamisliti da radimo na njemu, su:
Kućište
Matična ploča,
Procesor - CPU (central processing unit),
Memorija (RAM, ROM),
Hard disk (tvrdi disk),
CD ROM (optički zapisi),
Disketna jedinica (flopy drive),
Grafička kartica,
Zvučna kartica (i naravno zvučnici za nju).
Nisu svi ovi dijelovi potrebni za rad na računaru (mnogi jesu, no neki nisu), no danas su to stvari koje više - manje svaki kućni računar ima. Gore navedeni "dijelovi računara" se obično nalaze u kućištu.
Modem,
Monitor
Tastatura,
Miš.
Dok se ovi elementi nalaze izvan kućišta (miš i tastatura su nam obično na stolu, dok je kućište pod stolom, ako se ne radi o prijenosnom računaru, koje ima tastaturu ugrađenu u kućište zajedno s mišem, koji je u obliku "touchpad-a" ili "kuglice"), ili u kućištu (modem).
