HERAKLIT MRAČNI

Heraklit Mračni je pisao fragmente koji su teško razumljivi.Po njegovom mišljenju u osnovi svega je promjena.Cijenio je samo znanje koje je bitno ili suštinsko,kvalitativno,a ne kvantitativno.Poznat je i pod nadimkom Mračni,vjerovatno zbog teško dokučive dubine njegove filozofije.

Učenje o logosu

Na osnovu 126 autentičnih fragmenata koji su sačuvani iz Heraklitovog spisa "O prirodi" može se zaključiti da je predmet njegove filozofije učenje o logosu(smislu,razumu,zakonu).Od termina logos potiče i ime jedne od osnovnih filozofskih nauka-logike,koja se bavi ispravnim i istinitim mišljenjem.Zbog toga Heraklitovi iskazi nisu subjektivno mnjenje nego odgonetanje nužnog i bezuslovnog kosmičkog logosa.O tome svjedoči i njegov fragment :"Oni koji sa razumom govore treba da svoje uporište traže u onom što je opšte za sve,isto onako kao država u zakonu i još mnogo čvršće.Jer svima ljudskim zakonima daje hranu jedan božanski:ovaj svojom moći doseže toliko daleko koliko hoće i ima ga dovoljno za sve i još preostaje."Nasuprot izreci ne vjerujem dok ne vidim,Heraklit tvrdi da čula varaju i da priroda voli da se skriva.U svom učenju o bivstvu(ontologiji),Heraklit kaže da je mudro ukoliko se osluškuje logos,saglasiti se da je sve jedno tj. vječno živa vatra.."Ovaj svijet isti za sve nas nije stvorio nijedan čovjek niti bog,već je on bio,jeste i biće vječno živa vatra koja se s mjerom pali i s mjerom gasi."Heraklitov jezik je metaforički.Zato se čini da je Heraklitova vatra prije alegorijska slika bivanja ili prmjena,nego neka konkretna empirijska supstancija.Aristotel je tumači kao kretanje,dok Hajdeger Heraklitovu vatru razumijeva kao vrijeme,odnosno temporalnost.Prema Heraklitu,svijet niti gori,niti se topi,već se pali i gasi.

Nazad na početnu