Akropolj
Akropolj
i Partenon
Svako, i sve u Atini, u neraskidivoj je vezi sa Akropoljem, 156 metara visokom liticom od
krečnjaka, koja kruniše grad. Jasno vidljivi iz bilo kojeg dela Atine,
savršeno uravnoteženi i blještavo beli stubovi Partenona, ponosno se
uzdižu naspram plavog neba u pozadini, kao besmrtni simbol ljudskog duha i genijalnosti.
Arheološka iskopavanja koja su izvedena na padinama i ravnim terenima Akropoljskog
uzvišenja, dokazala su da je ova velika sveta litica prvi put nastanjena u neolitskom periodu, pre nekih 6000 hiljada godina. Prvo Pelasgi, a zatim i Jonjani, nastanili su se po
pećinama, uglavnom duž severne strane. Ukoliko bi osetili opasnost, spas bi
potražili na višljim delovima litice. Prirodni nagib litice privlačio je plemena koja su se smenjivala,
nastanjujući njene padine, a tokom vekova, mala naselja su se proširivala na susedne oblasti oko brda Pniks, Agore i Kerarnikosa.
Ničim ometano doseljavanje, do sredine 6-og veka p.n.e., doprinelo je
proširivanju grada.
Atina se proširila do padina Likavitosa i planine Imitos. Prvi hramovi od kamena, koji su zamenili hramove od drveta,
izgrađeni su početkom 6-og veka p.n.e. Partenon je bio posvećen boginji Atini. Neke od skulptura iz njegovih odaja
smeštene su u Akropoljskom muzeju. Za vreme Persijskih ratova Akropolj je bio
opljačkan (480 - 479 godine p.n.e.). Veličanstveni spomenici koji se danas na ovim prostorima mogu videli, datiraju iz "zlatnog" Periklovog perioda kada su obnovljeni, oko 460-429 godine p.n.e. Od tog doba, i tokom celog Srednjeg veka, Akropolj je ostao skoro netaknut. Mnogobrojni
osvajači izvršili su dodatna utvrđivanja, ukrašavanja i izmene na Akropolju. 429 godine n.e. hramovi su pretvoreni u
hrišćanske pravoslavne crkve, a kasnije, pod turskom okupacijom, Partenon je pretvoten u
džamiju. Za vreme opsade Atine, od strane Mlečana 1687 godine, neke od
građevina su delimično bile oštećene topovskim đuladima i vatrom koja je dva dana besnela.
Partenon, nestvaran u svojoj jednostavnosti oblika, građevina koja je poznata
širom sveta po svojoj arhitektonskoj lepoti i harmoniji, je hram koji je
posvećen devici (grčki parthena = devica] Atini. Sagrađen je od Pendelijskog mermera u dorskom stilu na istom mestu gde su se prethodno nalazila dva starija hrama. Izgradnja hrama trajala je 15 godina (447 - 432 g. p.n.e.).
Erehteijon
Erehteijon je karakterističan zbog svojih dostojanstvenih i veličanstvenih Karijatida, skulptura mladih sveštenica, koje svojim glavama pridržavaju svod hrama. Erehteijon je bio hram posvećen mitskom kralju - heroju Erehteiu (koji je kasnije poistovećen sa Posejdonom). Atinjani pripovedaju da su se na tom mestu sukobili Atina i Posejdon, oko toga ko će biti zaštitnik grada Atine. Pobedu je odnela Atina, učinivši gradu veću uslugu, jer je omogućila da iz stene nikne dragoceno maslinovo drvo, koje je poklonila svom gradu.
